ΤA ΔΡΑΚΟΣΠΙΤA ΤΗΣ ΔΙΡΦΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΙΑΜΗΝΑΣ

Του Θεόδωρου Σκούρα



Είναι τα δρακόσπιτα της Δίρφης και της Γιαμήνας ίδια με τα δρακόσπιτα της Καρυστίας;Ο Θοδωρής Σκούρας έκανε την έρευνα αλλά  τα ερωτηματικά παραμένουν και μετά από δική του διαπίστωση.

ΤΟ ΔΡΑΚΟΣΠΙΤΟ ΤΗΣ ΟΧΗΣ

ΤΟ ΔΡΑΚΟΣΠΙΤΟ ΤΗΣ ΔΙΡΦΗΣ 

Η Γλυφάδα, όπως μετωνομάστηκε το χωριό Τσέργες, βρίσκεται στην άλλη πλευρά της Δίρφυς προς το Αιγαίο πέλαγος και σε μικρή απόσταση απ' αυτό. Έχει υψόμετρο 430 μ. αλλά βλέποντας κανείς την περιοχή, νομίζει ότι είναι πεδινό χωριό, γιατί τα κοντι-να, γύρω απ' αυτό το υψώματα είναι χαμηλά και δίνουν την εντύπωση μιας πεδινής περιοχής. - Από το νέο δρόμο που ανοίχτηκε πριν λίγα χρόνια και έβγαλε το χωρίο από την ολοχρονίτικη απομόνωση του, απέχει 50 χιλ. από τη Χαλκίδα. Όμως για να φτάσεις ως εκεί πρέπει να περάσεις από ρεματιές και βουνά που το πιο ψηλό σημείο του δρόμου έχει υψόμετρο 950 μ. - Οι κάτοικοι από χρόνια μου είχαν

Ανατολικός τοίχος.

μιλήσει για το δρακόσπιτο που είναι στην περιοχή τους, ατή θέση Χτισμένη, καθώς και για τις δεξαμενές. Όμως τότε ήτανε αδύνατον να πλησιάσει κανείς, γιατί η απόσταση των 5 χιλ. από το χωριό ως αυτό δεν είναι μεγάλη και η υψομετρική διαφορά από τα 430 μ. του 

Ανυψωτικο μηχάνημα.Ορλάνδος.

χωριού στα 160 μ. του δρακόσπιτου δεν μου ήταν πρόβλημα. Όλη όμως η περιοχή ήτανε πυκνοφυτευμένη από θαμνώδη βλάστηση χωρίς μονοπάτι, χωρίς πέρασμα. Τώρα ένας αγροτικός δρόμος περνάει πλάι σχεδόν από το κτίσμα και όλα είναι εύκολα.  Το δρακόσπιτο είναι φτιαγμένο στη 6έση Χτισμένη σε υψόμετρο 160 μ. σε μια απότομη ανάβαση. Ο Δ τοίχος του, που εσωτερικά έχει μήκος 6,80 \ι. αποτελείται από έναν επίπεδο βράχο τελείως κάθετο.
Παρόλο το λεπτομερές ψάξιμο δεν βρήκαμε στοιχεία που να μας πείθουν ότι η επιφάνεια του έχει λειανθεί με ανθρώπινη ενέργεια. Το ολικό ύψος αυτού του βράχου - τοίχου το υπολογίζουμε σε 9 -10 μ, γιατί δεν ήτανε δυνατόν να το μετρήσουμε, ούτε μπορούμε να υπολογίσουμε την πραγματική στάθμη του δαπέδου επειδή είναι αρκετά μπαζωμένο και έχουν φυτρώσει μέσα δέντρα και θάμνοι.  Από όλη την επισκόπηση του δαπέδου σχηματίσαμε την εντύπωση ότι το δρακόστιπο αυτό εξωτερικά, όπως και στο εσωτερικό του, είναι πολύ μπαζωμένο. Το εξωτερικό μπάζωμα γίνεται φανερό από το μέτρημα των δόμων που αποτελούν τον Α τοίχο. Στην εξωτερική επιφάνεια φαίνονται μόνον ένας και αλλού δυο δόμοι, ενώ εσωτερικά φαίνονται στο ίδιο μέρος τέσσερις. Βέβαια η με δυο ισόδομες κατασκευές οικοδόμηση των τοίχων στα δρακόσπιτα παρουσιάζει διαφορές δόμων έσω και έξω. Επειδή όμως το μέγεθος και το ύψος των εξωτερικών και των εσωτερικών δόμων είναι περίπου το ίδιο, αναφέρουμε ότι υπάρχει αυτή η διαφορά μεταξύ τους που οφείλεται στο άνισο έσω και έξω ύψος που φτάνουν τα φερτά υλικά. - Στη ΒΔ γωνία είναι ολοφάνερα τα σημάδια που δείχνουν ότι απ εκεί κατεβαίνει ορμητικό ρεύμα νερού όταν βρέχει, ή όταν λιώνουν τα χιόνια του βουνού στη ρίζα του οποίου είναι το οικοδόμημα. Τα υλικά, χώμα, πέτρες, που κατεβάζει το νερό δεν πέφτουν όλα στο εσωτερικό του δρακόσπιτου αλλά και έξω απ' αυτό με αποτέλεσμα να το παραχώνουν διαρκώς. Άλλωστε το εξωτερικό μπάζωμα προηγήθηκε του εσωτερικού γιατί ο τοίχος εμπόδιζε τα φερτά υλικά. Όταν όμως μετά από χρόνια το νερό γκρέμισε τον τοίχο, άρχισε να τρέχει και στο εσωτερικό, με αποτέλεσμα να μπαζωθεί όχι όμως με την ίδια ποσότητα φερτών υλικών. - Σε ποιόν από τους δυο τοίχους ήτανε η είσοδος, στον ανατολικό ή τον βόρειο, (αφού οι άλλοι είναι ο ένας βράχος και ο άλλος μισός βράχος και μισός τοίχος που διατηρείται) δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί. Υποθέτουμε ότι θα ήτανε στον Α τοίχο και μάλιστα όχι στο μέσον αυτού. Στο σημείο πόα υποθέτουμε, διατηρούνται τέσσερις σειρές δόμων όπου διακρίνεται καλά η διπλή ισόδομη κατασκευή του τοίχου και η τετάρτη σειρά είναι ένας μονόλιθος καλά λαξευμένος που καλύπτει όλο το πάχος του τοίχου, δηλαδή είναι ένας μπατικός λίθος, - Γενικά τα μοναδικά χαρακτηριστικά που έχει και που μας κάνουν να το θεωρούμε δρακόσπιτο, είναι η τοποθεσία, απόμακρη και απότομη, η θέα, μεγάλη από ΒΑ έως ΝΔΤ η κατασκευή των τοίχων με δυο ισόδομες τοιχοποιίες ο καθένας, εκτός των βρόχινων τμημάτων και οι λίθοι - σφήνες. - Ο Δ τοίχος - βράχος έχει εσωτερικό μήκος 6,80 μ. και ο Ν τοίχος αποτελείται από φυσικό βράχο που έχει συμπληρωθεί με μεγάλες πέτρες, Σε μήκος 1,80 μ, από την ΝΔ γωνία οι δόμοι έχουν γκρεμιστεί ενώ στο υπόλοιπο τμήμα του βράχου, που είναι και πιο χαμηλό, διατηρούνται από ένας έως τρεις δόμοι στη ΝΑ γωνία, που φτάνουν σήμερα εσωτερικά σε ύψος 2,60 μ. πάνω από το φυσικό βράχο. - Μη βρίσκοντας στην πλευρά - βράχο κανένα απολύτως στοιχείο το οποίο να δείχνει ότι χρησίμευε για στήριξη, μας γεννιέται η απορία για το πώς ήτανε σκεπασμένο αυτό το δρακόσπιτο. Γιατί αν ήτανε σκεπασμένο με το γνωστό τρόπο της επεξοχής και με υλικό από πέτρα, πρέπει να υπήρχε και στην πλευρά αυτή κάποιο στήριγμα. Αν πάλι υποθέσουμε ότι ήτανε σκεπασμένο με μεγάλες πλακόπετρες, όπως το Ντάρδζα δραγκό και το άλλο στο Στενό, αυτές οι πέτρες πρέπει να είχανε τεράστιο μήκος, να καλύψουν το χώρο και να πατήσουν και στον τοίχο, δηλαδή πρέπει το μήκος τους να ήτανε 8,60 μ. Όμως τέτοιες πέτρες δεν φαίνονται πεσμένες στο εσωτερικό. Όσες υπάρχουν και μπορούν να φανούν, γιατί μερικές ξεχωρίζουν λίγο από το μπάζα, φαίνονται να είναι πέτρες όμοιες μ1 αυτές των τοίχων. - Η μόνη υπόθεση που μπορούμε να κάνουμε είναι ότι, η σκεπή του ίσως να ήτανε ξύλινη ή να είχε ξύλινα στηρίγματα πάνω στα οποία να είχαν τοποθετηθεί οι πλακόπετρες της στέγασης. - Το ερωτηματικό αυτό θα το λύσει μόνον το καθάρισμα του εσωτερικού χώρου του κτίσματος. - Στον Α τοίχο το τμήμα προς την ΝΑ γωνία διατηρείται σε ύψος 1,80 μ. από την επί-χωση και αποτελείται από τρεις δόμους . Το υπόλοιπο τμήμα προς τη ΒΑ γωνία διατηρεί μόνον ένα δόμο εσωτερικά, ο οποίος εξωτερικά του κτίσματος είναι στο ίδιο ύψος με το έδαφος. - Τελικά οι εσωτερικές διαστάσεις αυτού του δρακόσπιτου είναι: Ο Α τοίχος 7,50 μ., ο Δ που είναι βράχος 6,80 μ.Ρ ο Β 5,10 μ., καί ο Ν 4,80 μ. Δηλαδή δεν είναι απόλυτα κανονι¬κό κι αυτό δείχνει ότι προϋπήρχε έτσι κομμένος ο φυσικός βράχος τον οποίο συμπληρώ-σανε με πέτρες για να φτιάξουν το οικοδόμημα αυτό. - - Το πάχος των τοίχων είναι 0,90 μ. Οι γωνίες είναι πολύ καλά λαξευμένες και τελείως ίσιες χωρίς καμιά προεξοχή, είναι δε από ασβεστόλιθο ή πορόλιθο και καμία δεν είναι από σχιστόλιθο. - Τα στοιχεία αυτά, ανισότητες στα μήκη των τοίχων, συμπλήρωση φυσικών βράχων, ξύλινη ίσως στέγαση, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην υπόθεση ότι το κτίσμα αυτό έγινε για κάποια προσωρινή χρήση. Αυτή η υπόθεση όμως αντικρούεται με την ύπαρξη κάποιου άλλου στοιχείου. - Νότια του κτίσματος και σε απόσταση 14 μ. από τη ΝΑ γωνία, υπάρχει δεξαμενή Το κυκλικό της στόμιο έχει εσωτερική διάμετρο 0,80 μ. και είναι χτισμένο με πέτρες προς τα κάτω επί 1,10 μ. Το βάθος της δεξαμενής είναι 6,20 μ. και το σχήμα της ωοειδές. - Για μια προσωρινή χρήση του κτίσματος είναι λίγο απίθανη η κατασκευή μίας τέτοιας δεξαμενής. - Υπάρχουν όμως κι άλλα στοιχεία που ζητούν διευκρίνιση. - Στην περιοχή βρήκαμε ακόμα δύο ίδιες δεξαμενές. Η μια στη θέση Στέρνα, όπου στον παρακείμενο αγρό υπάρχουν πολλά νεολιθικά όστρακα, η δε τρίτη στη θέση Δένδρο προς την τοποθεσία Λούτσα, όπου κι εκεί υπάρχουν νεολιθικά όστρακα. Οι τρεις δεξαμενές είναι της ιδίας ακριβώς κατασκευής. - Πρέπει να εξετασθεί το γεγονός της συνύπαρξης του κτίσματος, των δεξαμενών και των νεολιθικών εγκαταστάσεων. Οι αποστάσεις μεταξύ τούς δεν είναι μεγάλες. - Μετά τα ευρήματα κοντά στις δυο δεξαμενές, πιστεύουμε ότι εξ αιτίας των προσχώσεων δεν βρήκαμε όστρακα γύρω από το κτίσμα. - Οι δεξαμενές είναι δημιουργήματα των κατοίκων των νεολιθικών οικισμών και το κτίσμα μεταγενέστερο και κατά σύμπτωση σ'έναν από τους οικισμούς; Ή μήπως οι δεξαμενές είναι κατασκευάσματα των δημιουργών του δρακόσπιτου; - Γεγονός είναι ότι οι δεξαμενές αυτές και η κάποια ιδιομορφία στην κατασκευή του κτίσματος, σε σχέση με τα γνωστά μας, είναι ιδιαιτερότητες που δημιουργούν αμφιβολίες και για το ίδιο το κτίσμα, αν είναι ή οχι ένα δρακόσπιτο συγγενικής κατασκευαστικής τέχνης με τα άλλα της Καρυστίας. - Δεν φτάνουν τα στοιχεία μας για να τεκμηριώσουν την μια ή την άλλη άποψη- Συμπεριλάβαμε και το κτίσμα αυτό σ* αυτή την εργασία μας γιατί από όλα τα ονομαζόμενα δρακόσπιτα στην Εύβοια και που δεν είναι δρακόσπιτα με τη γνωστή μας μορφή, αυτό είναι κτίσμα μεγαλιθικό, με δυο ισόδομες κατασκευές των τοίχων, με αρκετά καλά λαξευμένες πέτρες, σε τοποθεσία τέτοια που έχουν όλα τα δρακόσπιτα και από ντόπια πέτρα φτιαγμένο. - Δεν παραλείπουμε να συμπληρώσουμε ότι μια μεγάλη περιοχή στο χώρο αυτό μεταξύ Γλυφάδας και Στροπώνων, ονομάζεται από τους κατοίκους «Πόλη» γιατί πιστεύουν ότι εκεί υπήρχε κάποια μεγάλη αρχαία πόλη, - Ο Άγγελος Φουριώτης στη μελέτη του «Η Εύβοια ως τον Ζ* π.Χ. αιώνα» (σελ. 221 κ. εξ.} παίρνοντας την πληροφορία από τον Στ. Βυζάντιο, γράφει ότι: «Όταν κατέφυγαν (οι Κουρ(τες) στην Εύβοια, έπλασαν στο πέρασμα του καιρού τον μύθο, ότι είχαν πάει εκεί με εντολή του Δία για να φυλάνε το ναό της Ήρας που βρισκόταν στη Δίρφυ». - Αλλά και άλλοι γράφουν για ναό της Ήρας στη Δίρφυ, που όμως δεν τους αναφέρουμε γιατί δεν δίνουν καμιά βιβλιογραφική πληροφορία. - Γεγονός είναι ότι η περιοχή αυτή είναι ένας μεγάλος αρχαιολογικός χώρος και το υποδηλώνουν τα άφθονα όστρακα που υπάρχουν στους αγρούς χωρίς όμως να αναφέρονται από τους συγγραφείς ή τους κατοίκους, άλλο αρχαίο δημιούργημα εκτός από το κτίσμα αυτό και τις τρεις δεξαμενές. - Πολλοί απ' όσους έχουν γράψει για τον προορισμό του δρακόσπιτου της Όχης, γράφουν για ναό της Ήρας μόνης ή με τον Δία μαζί, χωρίς αυτό να έχει αποδειχθεί παρά μόνον ότι η χρήση του κτίσματος ήτανε λατρευτική. - Η λατρεία του Δία μόνου ή μαζί με την Ήρα, γινότανε στα ψηλά βουνά. Στην Όχη αρκετοί το θεωρούν πιθανό, στη Δίρφυ πρέπει να ερευνηθεί από πολλές πλευρές το θέμα. -

 Παραδίδουμε στη δημοσιότητα τούτο το κτίσμα, το αποκαλούμενο δρακόσπιτο από τους κατοίκους της περιοχής, αναφέραμε τα λίγα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά του που είναι παρόμοια με αυτά των «κλασικών» δρακόσπιτων και ελπίζουμε πως μια μελλοντική ανασκαφική έρευνα θα δώσει τη σωστή απάντηση σε όλα όσα αφορούν στο κτίσμα αυτό. 


ΔΡΑΚΟΣΠΙΤΟ ΓΙΑΜΗΝΑΣ 

 Στην περιοχή του Βατώντα και προς τη ΝΑ πλευρά του, υψώνονται οι λόφοι του συγκροτήματος της Γιαμήνας ή αλλιώς Αρπάγιον.Εκεί, όπως γράφει ο Παπαβασιλείου (1904 και 1905), «Υπάρχει κτίσμα τι αρχαίον κοινώς δρακόσπιτο καλούμενον. Αναβάντες λοιπόν επί την κορυφήν εύρομεν τετράγωνον κτίσμα κατασκευοσμένον εξ εγχωρίου μέλανος λίθου». - Το κτίσμα αυτό όπως και το άλλο πίσω από τη Δίρφυ, οι ντόπιοι το ονομάζουν δρα-κόσπιτο. Γι' αυτό το λόγο στις 30 Οκτωβρίου 1977 το επισκεφθήκαμε με σκοπό να το δούμε και να διαπιστώσουμε αν πραγματικά είναι δρακόσπιτο, όπως τα «κλασσικά» γνωστά μας της περιοχής Καρυστίας. - Όταν περάσουμε με το αυτοκίνητο το Βατώντα και προχωρήσουμε ως την τελευταία στροφή, εκεί που αριστερά μας είναι ένα εξωκκλήσι, δεξιά μας υπάρχει ένα πλάτωμα και ένας χωματόδρομος ο οποίος οδηγεί σ' ένα ορνιθοτροφείο. Περνάμε μπροστά απ' αυτό και συνεχίζουμε το δρόμο μέχρι και μέσα στο αραιό πευκοδάσος ως εκεί που τελειώνει σ ένα ξέφωτο. Αφήνουμε το αυτοκίνητο και αρχίζουμε την ανάβαση προς την κορυφή που είναι μπροστά μας. Το ύψωμα είναι καλά δασωμένο με πεύκα και δεν περπατιέται εύκολα γιατί η ανάβαση είναι αρκετά δύσκολη. Προχωρώντας προς την κορυφή συναντάμε μονοπάτια τα οποία όμως δεν πρέπει να ακολουθήσουμε γιατί θα μας παραπλανήσουν χωρίς τελικά να μας οδηγήσουν στην κορυφή. - Φτάνοντας σε κάποιο ύψος αρχίζουμε να βλέπουμε το κολονάκι του τριγωνομετρικού σημείου που η στρατιωτική υπηρεσία έχει κτίσει, δυστυχώς, (και δεν είναι η μοναδική περίπτωση) πάνω στο κτίσμα που βρίσκεται σε υψόμετρο 410 μ. - Από την πρώτη στιγμή εντυπωσιάζει ο μεγάλος λιθοσωρός  που υπάρχει εκεί και που τον αποτελούν μικρές πέτρες κι ανάμεσα τους πολλές μεγάλες, καλά πελεκημένες, που οι διαστάσεις τους φτάνουν να είναι 1,40 χ 0,80 χ 0,65 μ. Βέβαια δεν είναι όλες ισομεγέθεις. - Μόνο στη ΒΑ γωνία είναι ακάλυπτο από τις πέτρες και μπορούμε να δούμε τον τρόπο Οικοδόμησης του . Μεγαλιθικό χωρίς συνδετικό υλικό, παρόμοιο των δρακόσπιτων. - Ο Παπαβασιλείου περιγράφει ως εξής την κατεργασία των λίθων: «Ο/ λίθοι είναι τετράγωνοι λελεασμένοι κατά τας γωνίας, εξέχοντες δε κατά το μέσον και ακατέργαστοι - είναι μέλανες εξ αυτού τούτου του όρους κεκομένοι». - Όταν ανεβεί κανείς πάνω στην κολόνα του στρατού που είναι στο ΒΔ τοίχο και κοντα στη ΒΔ γωνία του κτίσματος, μπορεί να διακρίνει καλά το σχήμα του. Οι εξωτερικές διαστάσεις του είναι: Η ΝΔ και ΒΑ πλευρά ίσες με μήκος 6,10 μ. και η ΝΑ ίση με την ΒΔ, με μήκος 5,70 μ. (Σχ. 9). - Όλο το εσωτερικό του κτίσματος «καλύπτεται υπό λίθων μικρών και μεγάλων επίτηδες τεθέντων», γράφει ο Παπαβασιλείου και δεν έχει άδικο ότι αυτή η εντύπωση δημιουργείται. - Παρατηρώντας όλο το εμβαδόν του χώρου του κτίσματος, όπως φαίνεται από ψηλά, βλέπουμε ότι μερικές πέτρες σχηματίζουν τόξα που είναι τμήματα ενός κύκλου,

 Σε ένα σημείο η επίχωση είναι χαμηλότερη και εκεί μπορούμε να δούμε τη διπλή κατασκευή των τοίχων. - Ο Παπαβασιλείου είχε βρει σωζόμενο ύψος του 1,50 μ. Δεν γράφει βέβαια σε πιο σημείο. Εμείς μόνο στη ΒΑ γωνία μπορέσαμε να μετρήσουμε το ύψοςτ το οποίο όμως έφτανε μόνον τα 1,20 μ. 

 Η αρπαγή του Γανυμήδη.  

Στο μέσον του ΝΔ τοίχου μετρήσαμε το πάχος του το οποίο είναι 1,70 μ. γεγονός που μας κάνει να πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να είχε τόσο παχύ τοίχο αυτό το κτίσμα. Στα δρακόσπιτα της Ν. Εύβοιας κανένας τοίχος δεν ξεπερνάει σε πάχος το 1,40 μ, που έχει το Κρόι - φτοχτ δραγκό στη θέση Αμινοϋ των Στύρων και 1,38 μ- το δρακόσπιτο της Όχης, κατά τις μετρήσεις του Ν. Μουτσόπουλου που τις θεωρούμε ως τις πιο σωστές. αλλά και τις δικές μας στο Ίλκιζες δραγκό Π με 1,30 μ. και Μάκκου δραγκό θ με 1,40 μ. στο Δ τοίχο. - Ο Παπαβασιλείου γράφει: « ..... οι δαψονίως περί τα παιδικά επτοημένοι Χαλκιδείς προς ανάμνησιν ίσως της αρπαγής υπό του Διός του Γανυμίδους , ίδρυσαν τον βωμόν τούτον, όστις κατά την γνώμην ημών είναι το καλούμενον Αρπάγιον.

Ουδέν πα-ράδοξον δε, αν το νυν όνομα του όρους Γιαμήνα είναι το αρχαίον Γανυμήδιον παρεφθαρμένον». - Δηλαδή ο Παπαβασιλείου θέλει λατρευτικό αυτό το κτίσμα, αφιερωμένο στη λατρεία του Διός. - Οι προσωπικές μας εντυπώσεις είναι οι εξής. - Δεν μπορεί να βγει συμπέρασμα αν πραγματικά πρόκειται για κτίσμα με τη μορφή και τον τρόπο κατασκευής των δρακόσπιτων. Βέβαια

Ο Γανυμήδης από το μνημείο της Στοάς των Ειδώλων (Incantadas ή Μαγεμένες) στη Θεσσαλονίκη.

Έκδοση

STUART, James, and Nicholas REVETT. The Antiquities of Athens measured and delineated by James Stuart F.R.S. and F.S.A. and Nicholas Revett painters and architects, τομ. III (επιμέλεια Willey Reveley), Λονδίνο, John Nichols, 1794.

Σελίδα

III, 9, IX

υπάρχουν οι μεγάλοι λίθοι, είναι διπλής δόμησης οι τοίχοι, είναι από ντόπια πέτρα, αλλά πουθενά δεν είδαμε μικρότερου πάχους πλακόπετρες, τέτοιες που χρησίμευαν για τις στρώσεις της επεξοχής στη στέγαση των δρακόσπιτων. - Από τη βιβλιογραφία (Θ. Σκούρας 1975, ^. ΚΟ^ΘΓ 1973) γνωρίζουμε ότι στο Βατώντα υπήρχε μεσαιωνικός πύργος, ένας από τους κρίκους της αλυσιδωτής οχύρωσης της Εύβοιας. Όταν γράφαμε τη μελέτη για τις Οχυρώσεις στην Εύβοια εκεί στην ίδια κορυφή εντοπίζαμε τον καταστραμμένο πύργο, σύμφωνα με τις βιβλιογραφικές πληροφορίες μας. Είναι δε γεγονός ότι ένας πύργος εκεί έχει οπτική επαφή με τον πύργο και το κάστρο της Χαλκίδας, με τον πύργο των Πολιτικών, με τους δυο πύργους στα Φύλλα και με το κάστρο των Φύλλων. Ο Γ. Παπαβασιλείου γράφει ότι: «Ενταύθύ δε θεατοί τις τούτο μεν άπαν το μεταξύ Δίρφυος και Κοτυλαίου πεδίον, τούτο δε τον Ευβοϊκόν κόλπον λείχοντα τας οκτάς της τε Βοιωτίας και Λοκρίδος». - Στη πολύ κοντινή περιοχή του λιθοσωρού, αλλά και ανάμεσα στις πέτρες, υπάρχουν πολλά όστρακα τα οποία είναι βαμμένα κόκκινα, μαύρα και άλλα χωρίς χρώμα. Διατυπώνουμε λοιπόν τη γνώμη ότι εκεί είναι κάποιο αρχαίο κτίσμα, απροσδιόριστης δυστυχώς ως σήμερα κατασκευής και χρήσης, που έχει από πολύ παλιά γκρεμιστεί ή πιθανώς να γκρεμίσανε κι άλλα τμήματα του κατά τον μεσαίωνα και να χτίσανε, πάνω στο τμήμα που σώζεται σήμερα, τον πύργο τους οι Ρωμαίοι. Έτσι μόνον δικαιολογείται η ύπαρξη τόσο μεγάλου λιθοσωρού από μικρές πέτρες. Και αυτό όμω'ς το διατυπώνουμε  με πολλές επιφυλάξεις γιατί στους μεσαιωνικούς πύργους υπάρχει συνδετικό υλικό καθώς και κεραμίδια. Παρά το προσεχτικό ψάξιμο δεν βρήκαμε σε καμιά μικρή'πέτρα κολλημένο συνδετικό υλικό, ούτε κεραμίδια. Βέβαια το συνδετικό υλικό μπορεί στους τόσους αιώνες να έχει διαλυθεί από τις βροχές και τα χιόνια και να έχουν ξεπληθεί οι μικρές πέτρες. Τα κεραμίδια όμως έπρεπε να υπάρχουν. Δεν βρήκαμε πουθενά. - Από τη σημερινή κατάσταση του κτίσματος, από τον τρόπο που είναι τώρα καλυμμένο, έχουμε την εντύπωση ότι διατηρείται σε αρκετό ύψος. Έτσι αν ποτέ καθαριστεί θα μας δείξει την κατάσταση της βάσης του, εξωτερικά και εσωτερικά, θα δούμε με ακρίβεια πως είναι οικοδομημένο, θα δούμε αν έχει είσοδο και πως είναι φτιαγμένη και θα μπορέσουμε να βγάλουμε θετικά συμπεράσματα. - Επί του παρόντος πρέπει να αρκεσθούμε στις τωρινές διαπιστώσεις μας και να μείνουμε με τις αμφιβολίες αν αυτό που ο κόσμος ονομάζει δρακόσπιτο είναι πραγματικά ένα δρακόσπιτο σαν τα άλλα, μακρυά από την περιοχή που είναι όλα συγκεντρωμένα. - Βεβαίως αν αυτό και το άλλο στη Δίρφη, αποδειχθεί ότι είναι δρακόσπσα, θα μας αυξήσουν τα όλα προβλήματα τους που ζητούν λύση, εκτός των άλλων και εξ αιτίας της περιοχής που βρίσκονται. 

 Ο Λιθοσωρος. - - α Δρακόσπιτο Γιαμήνας, ΒΑ γωνία. - -