ΙSTIN

Istin1

Για την ύπαρξη οικισμού στην ευρύτερη περιοχή της Στενής τα χρόνια της ενετοκρατίας και τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας δεν υπήρχαν στοιχεία έως να έρθει στο φως της δημοσιότητας ένα τουρκικό κατάστιχο του 1500 Μ.Χ., το οποίο δημοσιεύθηκε στο Αρχείο Ευβοϊκών Μελετών σε αυτοτελή τόμο (Παράρτημα Στ΄, 1989) με τον τίτλο L΄EUBEE LA FIN DU XVe SIECLE, Economie et Population les registres de L΄annee 1474.  Η εργασία αποτελεί εξαιρετική και υποδειγματική μελέτη της  Ευαγγελίας Μπαλτά, στην οποία είναι ενσωματωμένο το από 164 σελίδες τουρκικό κατάστιχο γραμμένο στην αραβική και μεταγραμμένο με το σύγχρονο τουρκικό αλφάβητο. Η μελέτη είναι δημοσιευμένη στα Γαλλικά. H μελέτη έχει  ιστορική αξία, γιατί έφερε στην επιφάνεια σημαντικότατα δημογραφικά, οικονομικά, λαογραφικά, ανθρωπολογικά στοιχεία της Εύβοιας στα τέλη του 15ου αιώνα, όταν το νησί αλώθηκε από τους Τούρκους. Απο την φορολογία την οποία επέβαλαν οι Τούρκοι βλέπουμε την παραγωγή και τις ασχολίες των κατοίκων.

     Στην πρώτη σελίδα του κατάστιχου δίνεται το περιεχόμενο του κατάστιχου, τα πρόσωπα και ο χρόνος της σύνταξής του: «Σύντομο αντίγραφο του μητρώου του νησιού του Ευρίπου, μιας κατακτημένης χώρας και τμήμα της αυτοκρατορίας, γραμμένο με το χέρι του Μουλά Τζαφέρ και την πένα του Ίμπρι Χότζα. Συντάχθηκε στις 20 του μήνα Serval του έτους 878 της Εγίρας». Από αυτά συνάγεται ότι οι Τούρκοι κατακτητές με την ολική κατάληψη του νησιού το 1474 πέρασαν με το στρατό τους και τους μουλάδες όλες τις κωμοπόλεις, όλα τα χωριά, όλους τους οικισμούς, κατοικούμενους και μη, κατέγραψαν, ως είχαν, τα ονόματα των χωριών με τον αριθμό των σπιτιών, με τα ονόματα των προς φορολόγηση κατοίκων και με την φορολογήσιμη κατ΄είδος ύλη και συνέταξαν αναλυτικό Μητρώο απογραφής, αντίγραφο του οποίου αποτελεί το κατάστιχο του 1500.

     Στο κατάστιχο περιέχονται περί τις 180 ονομασίες κωμοπόλεων, χωριών και οικισμών του νησιού, το οποίο φέρει το όνομα Εύριπος (Egriboz) εκ του ομωνύμου πορθμού. Το νησί είναι διηρεμένο διοικητικά σε ένα βιλαέτι της Καρύστου  (Vilayet-i Karisto) και σε οκτώ δήμους (Nahiye), με συνολικό αριθμό σπιτιών που δεν ξεπερνά τα 4.200, πράγμα που μαρτυρεί την ολιγανθρωπία του νησιού, η οποία οφείλεται στους μακροχρόνιους πολέμους και στις σφαγές εκ μέρους των Τούρκων που διέπραξαν προ και κατά την άλωση του νησιού.

H Eυαγγελία Μπαλτά αναφέρεται στην τοποθεσία ΙSΤΙΝ και όπως αναφέρει την ταυτίζει με την Στενή.

Τα ονόματα των  κατοίκων:

1. Ε. ΜΠΑΛΤΑ, σελ. 271:

Karye-i Istin

Kosta Istamadas, Yani Balas, Manol Migalya1, Yorgi Klimac, Palomeno Sulic, Nikola Lancomat, Todor Lancomat, Leka Triyakyot, Dimitri Istamadas, Yorgi Istamadas, Yorgi Katakalu, Kosta

Migalya, Martin Katakalu, Todor Ayifandi, Dimitri Migalya, Todor Nikolic, Yani Babayo, Yorgi Kukurika, Minai Papadopulo, Gin Pangalya, Todor Magalya, Nikola Rusuri, Istefan Katakalu,

Minai Migalya, Nikola Ayifandi, Yorgi Triyakyot, Kosta Nikolic, Mihalakas, Dimitri Migalya, Todor Ligulat, Manol Markidopulo, Istefan Mila, Mihal Katakali, Nikola Rusuri.

2. Ε. ΜΠΑΛΤΑ, σελ. 333:

Village d' Istin.

[Noms des villageois]

Maisons: 34.

Revenu: 2.420 a.

Ispence: 850 a; blé, 20 himl: 400 a; orge, 20 himl: 280 a; 168 moutons: 55 a; abeilles, 160 ruches: 160 a; pois chiches et faséoles, 15 kile: 105 a; porcs: 120 a; vin et [droit de] kari§: 450 a.

Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

Παραπομπή: E. Balta, "L’Eubée à la fin du XVe siècle. Économie et Population. Les registres de l’année 1474", Archive of Euboean Studies, Athènes 1989, σελ..... - Ο συνολικός φόρος και αναλυτικά κατά προϊόν: Έσοδα: 2.420 α.

Φόρος ιδιοκτησίας γης: 850 α.

Σιτάρι: 400 α.

Κριθάρι: 280 α.

Πρόβατα, 168: 55 α.

Μέλισσες, 160 κυψέλες: 160 α.

Ρεβίθια και φασόλια: 105 α.

Χοίροι: 120 α.

Κρασί: 450 α.

Το τοπωνύμιο ISTIN η ΣΤΙΝ υπήρξε την περίοδο της ενετοκρατίας και δεν γνωρίζουμε από πότε.Το σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει κάποια προφορική παράδοση που να αναφέρει το παραμικρό.Στοιχεία δεν υπάρχουν. Η αναφορά  της περιοχής  ΔΑΚΡΙΕΣ σίγουρα δεν μπορεί να βοηθήσει μιας και πρόκειται  για διαφορά αιώνων. Τα ερωτήματα  είναι πολλά και παραμένουν και το βασικότερο ερώτημα. Ποιά η θέση του χωριού; 

1.Να διευκρινίσουμε εδώ ότι το πρόθημα «i» του τύπου «I-stini» αποτελεί οθωμανική προσθήκη, δεδομένου ότι σε όλα τα τοπωνύμια που άρχιζαν από διπλά σύμφωνα («ξ», «ψ») ή είχαν στην αρχή τους 3 σύμφωνα (ή και 2 ενίοτε), οι Οθωμανοί προσέθεταν πριν από αυτά ένα ευφωνικό «i».
Επίσης
 «karye» (=χωριό, κοινότητα) ή «mezraʽa» (= αγροτική τοποθεσία πλησίον χωριού

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

H Ευαγγελία Μπαλτά γεννήθηκε στην Καβάλα το 1955. Σπούδασε στο Ιστορικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1973-77) με υποτροφια ΙΚΥ και με υποτροφία του Ιδρύματος ''Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης'' συνέχισε τις σπουδές της στη Σορβόνη (Paris I-Sorbonne) και Ecole Pratique des Hautes

Etudes IV Section (1980-1983). Έγινε διδάκτορας της οθωμανικής ιστορίας το 1983. Εργάστηκε στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη, 1979), στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (1978, 1984-1987) και δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο κατά τα δυο πρώτα χρόνια της ίδρυσης του (Κέρκυρα, 1985-1987). Από το 1987 εργάζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Τα ενδιαφέροντά της επικεντρώνονται σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας των οθωμανικών χρόνων και στη μελέτη του μικρασιατικού ελληνισμού. Παράλληλα με τα ερευνητικά της καθήκοντα σε προγράμματα του ΕΙΕ εργάστηκε ως επιστημονικός σύμβουλος για την ίδρυση του Μουσείου Ελιάς (Σπάρτη), του Μουσείου Λαδιού (Μυτιλήνη), τα Μουσεία Οίνου (κτήμα Χατζημιχάλη) και κτήμα Γεροβασιλείου (Επανομή). Ήταν επιστημονική υπεύθυνος στην αναστήλωση και αποκατάσταση του ΚAYAKAPI στο Urgup της Τουρκίας (Project Kayakapi, 2002-2008). Προσκεκλημένη από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού δίδαξε σε σεμιναριακούς κύκλους μαθημάτων.

Ιδρυτικό μέλος της συντακτικής ομάδας του ΟΙΝΟΝ ΙΣΤΟΡΩ, διοργάνωσε επτά συνέδρια (2000-2008). Από τo 2008 διοργανώνει Διεθνείς Επιστημονικές Συναντήσεις για τις Καραμανλίδικες Σπουδές και από το 2011 διδάσκει στο Intensive Ottoman and Turkish Summer School of Harvard University's Department of Near Eastern Languages and Civilizations (Cunda Adasi-Ayvalik). Είναι μέλος εκδοτικών επιτροπών σε ιστορικά περιοδικά της Ελλάδας και της Τουρκίας.

ΟΜΙΛΙΕΣ:

https://www.blod.gr/speakers/mpalta-eyaggelia/

Στοιχεία αντλήθηκαν:



Τα εδάφια απο την μελέτη και πληροφορίες, μας  τα παραχώρησε ο φιλόλογος Δημήτρης Μπαρσάκης

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

(Από τον Φιλόλογο Μιχαήλ Χρ. Αλεξανδρή)

1530

[İstani k.], bk. İştin k., Agrıboz kz.

ΣΕΛ 63