ΕΙΣΑΓΩΓΗ.ΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ ΤΟ 1474

L΄EUBEE LA FIN DU XVe SIECLE, Economie et Population les registres de L΄annee 1474 Σελίδες 266  έως 276 Αρχείο Ευβοϊκών Μελετών σε αυτοτελή τόμο (Παράρτημα Στ΄, 1989)

Για την ύπαρξη οικισμού στην ευρύτερη περιοχή μας τα χρόνια της ενετοκρατίας και τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας δεν υπήρχαν στοιχεία έως να έρθει στο φως της δημοσιότητας ένα τουρκικό κατάστιχο του 1500 Μ.Χ., το οποίο δημοσιεύθηκε στο Αρχείο Ευβοϊκών Μελετών σε αυτοτελή τόμο (Παράρτημα Στ΄, 1989) με τον τίτλο L΄EUBEE LA FIN DU XVe SIECLE, Economie et Population les registres de L΄annee 1474.
Όσες πληροφορίες είχαμε ήταν από την προφορικά παράδοση οι οποίες δεν στηρίζονταν σε στοιχεία.Το βασικότερο απο άλλο ήταν ότι δεν υπήρχε
χρονολόγηση των παραδόσεων.
  Η εργασία αποτελεί εξαιρετική και υποδειγματική μελέτη της  Ευαγγελίας Μπαλτά, στην οποία είναι ενσωματωμένο το από 164 σελίδες τουρκικό κατάστιχο γραμμένο στην αραβική και μεταγραμμένο με το σύγχρονο τουρκικό αλφάβητο. Η μελέτη είναι δημοσιευμένη στα Γαλλικά. H μελέτη έχει  ιστορική αξία, γιατί έφερε στην επιφάνεια σημαντικότατα δημογραφικά, οικονομικά, λαογραφικά, ανθρωπολογικά στοιχεία της Εύβοιας στα τέλη του 15ου αιώνα, όταν το νησί αλώθηκε από τους Τούρκους. Απο την φορολογία την οποία επέβαλαν οι Τούρκοι βλέπουμε την παραγωγή και τις ασχολίες των κατοίκων.

     Στην πρώτη σελίδα του κατάστιχου δίνεται το περιεχόμενο του κατάστιχου, τα πρόσωπα και ο χρόνος της σύνταξής του: «Σύντομο αντίγραφο του μητρώου του νησιού του Ευρίπου, μιας κατακτημένης χώρας και τμήμα της αυτοκρατορίας, γραμμένο με το χέρι του Μουλά Τζαφέρ και την πένα του Ίμπρι Χότζα. Συντάχθηκε στις 20 του μήνα Serval του έτους 878 της Εγίρας». Από αυτά συνάγεται ότι οι Τούρκοι κατακτητές με την ολική κατάληψη του νησιού το 1474 πέρασαν με το στρατό τους και τους μουλάδες όλες τις κωμοπόλεις, όλα τα χωριά, όλους τους οικισμούς, κατοικούμενους και μη, κατέγραψαν, ως είχαν, τα ονόματα των χωριών με τον αριθμό των σπιτιών, με τα ονόματα των προς φορολόγηση κατοίκων και με την φορολογήσιμη κατ΄είδος ύλη και συνέταξαν αναλυτικό Μητρώο απογραφής, αντίγραφο του οποίου αποτελεί το κατάστιχο του 1500.

     Στο κατάστιχο περιέχονται περί τις 180 ονομασίες κωμοπόλεων, χωριών και οικισμών του νησιού, το οποίο φέρει το όνομα Εύριπος (Egriboz) εκ του ομωνύμου πορθμού. Το νησί είναι διηρεμένο διοικητικά σε ένα βιλαέτι της Καρύστου  (Vilayet-i Karisto) και σε οκτώ δήμους (Nahiye), με συνολικό αριθμό σπιτιών που δεν ξεπερνά τα 4.200, πράγμα που μαρτυρεί την ολιγανθρωπία του νησιού, η οποία οφείλεται στους μακροχρόνιους πολέμους και στις σφαγές εκ μέρους των Τούρκων που διέπραξαν προ και κατά την άλωση του νησιού.

Στη  σελίδα 266 αναφέρονται τα χωριά Κούταλα,Άγιος Ηλίας, Στα μελίσσια  ( d’ Istameliso).

Λογικά είναι απομακρυσμένα από την περιοχή της Δίρφης και προς νότο  καθώς η σειρά αφορά την καταγραφή από Νότο προς Βορά

σελ.266 ΚΟΥΤΑΛΑ  ,ΑΓΙΟΣ ΗΛΙΑΣ,ΣΤΑ ΜΕΛΙΣΙΑ

σελ.267 ΛΟΥΤΟ,ΑΧΛΑΔΕΡΗ,ΑΙ ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ

σελ.268 ΚΑΛΑΜΟΥΔΑ ,ΓΕΡΟΝΤΑΣ, ΑΙ ΓΙΩΡΓΗΣ

269  ΠΟΥΡΝΟΣ

270 ΒΟΥΝΟΙ

271 ΣΤΕΝΗ,ΚΑΜΠΙΑ

272 ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ,ΜΑΖΑΡΟΣ

273 ΓΙΔΕΣ

274 ΚΑΘΕΝΟΙ,ΚΟΣΚΙΝΑ, ΣΩΤΗΡΑ

275 ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ,ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

276 ΦΥΓΕΣ

Ξεκινάμε απο σελίδα 331 Γυμνού και ανεβαίνουμε;

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ

331 ΓΥΜΝΟΥ,ΚΟΥΤΑΛΑ, ΑΓΙΟΣ ΗΛΙΑΣ ΜΑΜΟΥΛΑ,ΣΤΑ ΜΕΛΙΣΣΙΑ,ΛΟΥΤΟ

332 ΑΧΛΑΔΕΡΗ,ΑΙ ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ,ΚΑΛΑΜΟΥΔΑ,ΓΕΡΟΝΤΑΣ.ΑΙ ΓΙΩΡΓΗΣ,ΠΟΥΡΝΟΣ

333 ΒΟΥΝΟΙ,ΣΤΕΝΗ,ΚΑΜΠΙΑ,ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

334 ΜΑΖΑΡΟΣ,ΓΙΔΕΣ,ΚΑΘΕΝΟΙ

335 ΚΟΣΚΙΝΑ,ΣΩΤΗΡΑ,ΠΑΛΙΟΥΡΑ,ΤΡΙΑΔΑ,ΦΗΓΕΣ




                                            XAΡΤΗΣ ΟΧΥΡΩΝ ΚΑΙ ΠΥΡΓΩΝ

29.-Βούνοι. Πύργος.

38. -Γίδες (Αμφιθέα) Πύργος.
39. -Γίδες. Πυργάκι.
56- Καθενοί. Πύργος.

98- Μίστρος. Πύργος.

110-Πισσώνας. Οχυρό Καστέλλι ή Σπηλιά.

111-Πισσώνας. Πύργος του Μόστρα.

123- Σκουντέρι. Πύργος.
124- Σκουντέρι. Πύργος.
125-Στενή. Οχύρωση.
126- Στενή. Πύργος.
(Πηγή: Σκούρας Θεόδωρος, Ακρόπολεις-Κάστρα-Πύργοι της Εύβοιας και αποδελτίωση 82 Μεσαιωνικών χαρτών, Χαλκίδα, εκδ. Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Εύβοιας, 2003)

Αναλυτικά για την τούρκικη φορολογία:ΕΔΩ