villam Prino

 

Έκθεση ερευνών για την Βενετοκρατούμενη Εύβοια σελ.433 ΑΕΜ Τόμος ΚΣΤ/Αθήνα 1984-85 Π.Δ.Μαστροδημήτρης

Απο τις 8 Φεβρουαρίου 1314 ο Λατίνος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (επι πάπα Κλήμεντος Ε,(1305-1314) είναι ταυτόχρονα και επίσκοπος Negroponte,με όλα τα καθήκοντα και τα δικαιώματα που συνεπάγεται αυτό το αξίωμα του (επίσκοπου-πατριάρχη).Απο το 1261 και μετά ήταν αδύνατον να μείνουν στην Κωνσταντινούπολη.

Όταν ο λατίνος πατριάρχης δεν διέμενε στη Χαλκίδα αντιπρωσοπευόταν εκει απο έναν τοποτηρητή-αντιπρόσωπο του επιφορτισμένου να ασκει πνευματικά και κοσμικά καθήκοντα δηλ.κυρίως την διαχείρηση της εκκλησιαστικής περιουσίας κ.λπ. Σύμφωνα με την μαρτυρία των εγγράφων , η περιουσία αυτή στη βενετοκρατούμενη Εύβοια αποτελούνταν κυρίως απο δυο φέουδα,την villam Prino και quoddam Castrum Valla καθώς και ποικίλη άλλη περιουσία.Το πρώτο φέουδο ίσως θα πρέπει να ταυτιστεί με τα κτήματα του χωριού Πούρνος και γενικότερα με τα κτήματα των χωριών της περιοχής Στενής.Όπως με είχε πληροφορήσει σχετικά ο αείμνηστος συμπαυτιώτης ιστορικός Γιώργος Λάιος (1907-1978) όταν οι κάτοικοι της περιοχής της Δίρφης κατηφόριζαν προς τη Στενή ,έλεγαν ότι κατέβαιναν στο “μιο κάμπο” (sc,mio campo).Η φράση αυτή κατάλοιπο ασφαλως απο την περιοδο της Βενετοκρατίας στην Εύβοια-υποδηλώνει προφανώς ότι εκει υπήρχαν κτήματα που ανήκαν στη δικαιοδοσία των Βενετών.Το δεύτερο φέουδο quoddam castellum Castrum Valla είναι ωποσδήποτε τα κτήματα των σημερινών Καλημεριάνων.Ο Καστροβαλάς κατά την λαική ονομασία είναι το κάστρο των Βαλουά. Η αξία της πατριαρχικής περιουσίας στην Εύβοια ,σύμφωνα με τις ειδήσεις που μας παρέχουν τα έγγραφα ,ανερχόταν γύρω στα 400 δουκάτα,ενω κατά τον P.Pierling έφτανε τουλάχιστον τα 2400 δουκάτα.Τα κτήματα αυτά.Τα κτήματα αυτά οι τιτουλάριοι Λατίνοι πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως τα νοίκιαζαν και απο τα εισοδηματά τους ικανοποιούσαν ανάγκες του πατριαρχείου .Αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος,για τον οποίο ο πάπας Βικέντιος Η 1294 1303 προσάρτησε το Λατινικό πατριαρχείο αρχικά στην Εκκλησία της Κρήτης 7 Φεβρουαρίου 1302 ενω αργότερα 8 Φεβρουρίου 1314 ο πάπας Κλήμης Ε του παραχώρησε και την εκκλησία του Negroponte.Από τα πλουσιότερα μάλιστα εισοδ΄ηματα της εκκλησιας της Κρήτης ο καρδινάλιος και πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βησσαρίων συντηρούσε το γνωστό Κληροδότημς για τους φιλενωτικούς της βενετοκρατούμενης μεγαλοννήσου.Για την ενοικίαση πατριαρχικών κτημάτων της Εύβοιας υπάρχει κι έγγραφο της 27ης Ιουλίου 1421,ενω η έρευνα λεχει επισημάνει συλλογήν άλλων εγγράφων που σχετίζονται με τα προβλήματα που προκαλούσε η διαχείρηση των κτημάτων,αυτών απο τον καρδινάλιο και πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ισίδωρο.Άλλωστε στις αρχές του έτους 1456 ο Ισίδωρος ήρθε στη Βενετία και κατηγγειλε στη Γερουσία τον ευγενή ευγενή Βerbando Dandolo,διαχειριστή των κτημάτων του Λατινικού Πατριαρχείου στην Εύβοια,επειδή επι μία τριετία κατακρατούσε το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων που ανήκαν στον Ισίδωρο.Η βενετική Γερουσία με αποφάσεις της την 1 και 4 Ιουνίου 1456,καταδίκασε τον Dandalo να πληρώσει 1255 δουκατα. Εξάλλου σε νοταριακή πράξη της 16 Ιουνίου 1463 που συντάχτηκε in dominus Reverendissimi domini Bassarionis στη Ρώμη ,ο Βησσαρίων όριζε τον ενωτικό κρητικό ιερωμένο Ιωάννη Πλουσιαδηνό,τον Johannem Roboldi,priorem Sancte Marie Nigripotensis,ordinis Cruciferorum και τον Gabrielem Vallareso,Venetum patricium.ως μέλη επιτροπής που θα εξέταζε τα ζητήματα της πατριαρχικής περιουσίας στην Εύβοια,’επειτα απο την διαπίστωση ότι υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στο Λατινικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και στον Λατίνο αρχιεπίσκοπο Αθηνών Νικόλαο Prothimus.