Η εκπαίδευση τα χρόνια του Όθωνα

ΤΜΗΜΑ ΠΡΩΤΟ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΛΗΛΑΝΤΙΩΝ

Το Δημοτικό Σχολείο Στενής ιδρύθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1843 με πρώτο δάσκαλο το Ν. Καραπιπέρη»(7). Στην ίδια εργασία του Δαυίδ Αντωνίου διαβάζομε ότι στα χωριά της κεντρικής Καρυστίας μόνο το Αυλωνάρι είχε Δημοτικό Σχολείο από τις 20 Νοεμβρίου 1841, ενώ τα Κριεζά το απέκτησαν στις 24 Ιανουαρίου 1844 και το Αλιβέρι στις 18 Μαρτίου 1845, δύο χρόνια μετά τη Στενή. Ο πρώτος δάσκαλος της Στενής, ο Ν. Καραπιπέρης, ήταν εξαίρετος εκπαιδευτικός και στο τέλος της διδασκαλικής του πορείας ήταν διευθυντής στο Δημοτικό αρρένων Χαλκίδος, «το υπό του εγκρίτου και αρχαίου νομαρχιακού δημοδιδασκάλου κ. Ν. Καραπιπέρη διευθυνόμενον δημοτικόν των αρρένων σχολείον»(8).*Κώστας Σγούρος

7. Δαυίδ Αντωνίου: Η εκπαίδευση στην Εύβοια 1833-1850. ΑΕΜ ΛΒ’ 1996-97 σελ. 1

33. 8. ΕΥΡΙΠΟΣ αρ. 92 - 23 Ιουλίου 1883

ΤΜΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

https://www.kapodistrias.info/paideia

Η ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ 

Για τον τρόπο λειτουργίας των σχολειων αναδημοσιεύουμε  κείμενο απο την σελίδα :Γενική εκπαίδευση περίοδος Όθωνα.Πρόκειται για μια ιστοσελίδα του Δήμου Θέρμης που περιλαμβάνονται ενδιαφέροντα στοιχεία για την ελληνική εκαίδευση απο τα χρόνια της σκλαβιάς έως σήμερα.

Με την έλευση του Όθωνα η εκπαίδευση έγινε και πάλι αντικείμενο μέριμνας. Τότε δημιουργήθηκαν οι βάσεις του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, που παρέμειναν ουσιαστικά ίδιες μέχρι και το 1929. Οι εκπαιδευτικοί νόμοι της Αντιβασιλείας, όμως, δεν ανταποκρίνονταν στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, ως μίμηση αντίστοιχων γαλλικών και γερμανικών νόμων, επιβάλλοντας τον κλασικισµό και την αρχαιομάθεια σε σημείο προγονοπληξίας.

Το εκπαιδευτικό σύστημα προέβλεπε (Ν. του 1834 «Περί Δημοτικών σχολείων» -Ν. του 1836 «Περί του κανονισμού των Ελληνικών σχολείων και Γυμνασίων»):

-δημοτικό σχολείο (ονομάστηκε έτσι γιατί οι δήμοι ήταν επιβαρημένοι με το κόστος λειτουργίας του): 4 χρόνια
-ελληνικό σχολείο ή σχολαρχείο: 3 χρόνια
-γυμνάσιο: 4 χρόνια – πανεπιστήμιο: 3 ως 4 χρόνια.
Οι περισσότεροι μαθητές σταματούσαν με την ολοκλήρωση της Δ΄ δημοτικού. Άλλοι, μετά την Δ΄ δημοτικού, περνούσαν χωρίς εξετάσεις στο ελληνικό σχολείο, που προετοίμαζε τους μαθητές για τα γυμνάσια. Σε αυτό υπήρχε σύστημα αυστηρών εξετάσεων με δημόσιο χαρακτήρα. Αν ένας μαθητής απορριπτόταν δυο φορές στην ίδια τάξη, ήταν υποχρεωμένος να εγκαταλείψει το σχολείο.

Δωρεάν εκπαίδευση;
Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση δεν ήταν δωρεάν. Οι γονείς πλήρωναν δίδακτρα. Αντίθετα δεν υπήρχαν δίδακτρα στα ελληνικά σχολεία, τα γυμνάσια και το πανεπιστήμιο.

Βιβλία
Οι μαθητές αγόραζαν τα βιβλία τους.

Μέθοδος
Εξακολουθεί να επικρατεί η αλληλοδιδακτική μέθοδος διδασκαλίας.

Ποια ήταν τα όργανα διοίκησης της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης;
Η Γραμματεία Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως
Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημοτικών Σχολείων
Οι επιθεωρητικές επιτροπές σε επίπεδο νομού και επαρχίας και διάφορες επιτροπές (εφορευτική, εξεταστική)

Δάσκαλοι
Το 1834 ιδρύθηκε Διδασκαλείο (διετούς φοίτησης) στην Αθήνα για την εκπαίδευση των δασκάλων και την επιμόρφωσή τους στην αλληλοδιδακτική μέθοδο. Γενικά η εκπαίδευση και τα προσόντα των δασκάλων δεν ήταν σταθερά. Οι δημοδιδάσκαλοι ήταν απόφοιτοι του Διδασκαλείου. Διακρίνονταν σε Α/βάθμιους, Β/β/αθμιους και Γ/βάθμιους, ανάλογα με τις ικανότητές τους. Οι γραμματοδιδάσκαλοι ήταν απόφοιτοι κάποιου σχολαρχείου. Πολλοί από αυτούς ήταν ημιμαθείς, με ελάχιστες γνώσεις. Υπήρχαν επίσης διδασκάλισσες (κυρίως από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία).
Την ευθύνη για την πληρωμή των δασκάλων της δημοτικής εκπαίδευσης είχαν οι δήμοι, όμως αυτοί συνήθως δεν ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Μαθήματα
Μέχρι το 1881 δεν υπήρχαν Αναλυτικά και Ωρολόγια Προγράμματα για τη δημοτική εκπαίδευση. Τα μαθήματα ήταν υποχρεωτικά ή προαιρετικά κατά την κρίση του διδασκάλου. Ουσιαστικά η εκπαίδευση περιοριζόταν σε εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής και των τεσσάρων πράξεων της αριθμητικής.

Γλώσσα
Η γλώσσα των αναγνωστικών στο δημοτικό σχολείο ήταν η αρχαία ελληνική, γιατί η διδασκαλία στο δημοτικό ήταν προσανατολισμένη στις ανάγκες εκείνων που θα ακολουθούσαν πανεπιστημιακές σπουδές. Το 1856 ορίστηκε η γραμματική της αρχαίας ελληνικής ως η μόνη γραμματική που θα διδασκόταν από την Α΄ δημοτικού. Το χάσμα μεταξύ ομιλούμενης γλώσσας και γλώσσας του σχολείου θα εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα της ελληνικής εκπαίδευσης, που θα την ταλαιπωρήσει για περισσότερο από 100 χρόνια.

Ποινές
Ο δάσκαλος ήταν ένα πρόσωπο που προκαλούσε φόβο στους μαθητές. Αν και απαγορευόταν ο ξυλοδαρμός, οι δάσκαλοι τον χρησιμοποιούσαν με την προτροπή των γονέων. Επιπλέον είχαν ως υποχρέωση να παρακολουθούν την εξωσχολική συμπεριφορά των μαθητών.

Συμπεράσματα
Παρατηρείται ανισότητα στην εκπαίδευση. Οι μαθητές των πρωτευουσών των νομών και των μεγαλύτερων πόλεων είναι προνομιούχοι σε σχέση με τους μαθητές των ορεινών και απομακρυσμένων κοινοτήτων, γιατί είχαν καλύτερους δασκάλους.

Στὰ Δημοτικὰ σχολεῖα ποὺ τὴ συντήρησή τους ἀνελάμβαναν οἱ δῆμοι, ὁ κύκλος σπουδῶν ἔπρεπε –σύμφωνα μὲ τὸν ἱδρυτικὸ νόμο τῆς 6/18 Φεβρουαρίου 1834– νὰ διαρκεῖ ἑπτὰ χρόνια, χωρὶς οἱ μαθητὲς νὰ εἶναι χωρισμένοι σὲ ἐνιαύσιες τάξεις, καὶ τοῦτο διότι σὲ αὐτὰ ἐφαρμοζόταν ἡ ἀλληλοδιδακτικὴ μέθοδος διδασκαλίας, στὴν ὁποία ἔγινε ἀναφορὰ προηγουμένως. Σύμφωνα μὲ αὐτὴ τὴ μέθοδο, τὸ σχολεῖο δὲν διαιρεῖται σὲ τάξεις ὁρισμένης χρονικῆς διάρκειας (ὅπως τὶς ἀντιλαμβανόμαστε σήμερα), ἀλλὰ σὲ κ λ ά σ ε ι ς γιὰ κάθε μάθημα χωριστά, τὶς ὁποῖες διατρέχει ὁ μαθητὴς μὲ τοὺς προσωπικούς του ρυθμούς, ἔτσι ποὺ στὸ Ἀλληλοδιδακτικὸ (: Δημοτικὸ) σχολεῖο δὲν μποροῦμε νὰ μιλοῦμε γιὰ ἔτη φοίτησης, ἀλλὰ γιὰ ἀπόκτηση ὁρισμένων δεξιοτήτων, οἱ ὁποῖες στὴν ἑλληνικὴ περίπτωση περιορίστηκαν σὲ πρώτη φάση στὴν ἀνάγνωση, γραφὴ καὶ ἀριθμητικὴ κυρίως, ἀλλὰ καὶ στὴ γραμμικὴ ἰχνογραφία (γραμμικὸ σχέδιο) καὶ χριστιανικὴ διδασκαλία σὲ ἐξαιρετικὲς περιπτώσεις. Τὰ γνωστικὰ περιεχόμενα τῶν μαθημάτων αὐτῶν διαιροῦνταν σὲ ὀκτὼ μέρη, ὅσες καὶ οἱ κλάσεις τοῦ σχολείου (Α΄-Η΄). Ἡ μετάβαση τοῦ μαθητῆ ἀπὸ κατώτερη σὲ ἀνώτερη κλάση γινόταν κατὰ τὴν κρίση τοῦ δασκάλου ὕστερα ἀπὸ ἐξετάσεις. Ἡ διδασκαλία στηριζόταν στὸν Ὁδηγὸν τῆς ἀλληλοδιδακτικῆς μεθόδου (1830), ὁ ὁποῖος ὑπέστη διάφορες τροποποιήσεις τὰ ἑπόμενα ἔτη (1842, 1850, 1863) ἁπλοποιώντας μερικῶς τὴ διδακτικὴ μέθοδο, ἔτσι ποὺ ἡ διδασκαλία τῶν μαθημάτων γινόταν μὲ συνδυασμὸ τῆς ἀλληλοδιδακτικῆς καὶ συνδιδακτικῆς μεθόδου, ἕνα εἶδος δηλαδὴ μικτῆς μεθόδου. Ἔτσι τὰ σχολεῖα διαιροῦνταν σὲ δύο τμήματα: κατώτερο (στὸ ὁποῖο οἱ μαθητὲς διδάσκονταν ἀλληλοδιδακτικῶς τὰ μαθήματα τῶν κύριων γνώσεων) καὶ ἀνώτερο (ὅπου ἡ διδασκαλία γινόταν συνδιδακτικῶς γιὰ τὰ ὑπόλοιπα βοηθητικῶν γνώσεων μαθήματα).