ΣΠΗΛΑΙΑ ΣΤΟ ΜΕΤΟΧΙ

ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΤΟΧΙΟΥ ΔΙΡΦΥΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

ΧΡ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

 

Το σπήλαιο ¨Κολέθρα¨ (Α.Σ.Μ. 7528) βρίσκεται 2,5χλμ. Νοτιοανατολικά του χωριού Μετόχι Ευβοίας. Ακολουθώντας το ποτάμι που διασχίζει το χωριό και σε υψόμετρο 470μ., μπορεί κανείς να φθάσει στο σπήλαιο. Η πορεία μέσα από το ποτάμι είναι περίπλοκη και αρκετά δύσκολη, γι' αυτό είναι προτιμότερο να συμβουλευτεί κάποιο ντόπιο, ο οποίος και θα του υποδείξει καταλληλότερο δρόμο. Ακολουθώντας το χωματόδρομο ο οποίος πηγαίνει από το χωριό προς Σέττα ή προς Κάδι για μισή περίπου ώρα σε κατάλληλο σημείο αφήνεις το αυτοκίνητο και περνώντας υποχρεωτικά πλέον μέσα από την ποταμιά φθάνεις στην είσοδο του σπηλαίου.   Η πορεία με τα πόδια είναι άλλη μισή ώρα περίπου. ¨Κολέθρα¨. Με την ονομασία οι ντόπιοι χαρακτηρίζουν τα ανοίγματα εκείνα, τα οποία μετά από καταρρακτώδεις βροχές βγάζουν απότομα τεράστιες ποσότητες νερού και το ίδιο απότομα σταματάνε τη ροή τους μετά το τέλος των βροχών. Πράγματι, πλησιάζοντας στην εντυπωσιακή και επιβλητική είσοδο, διαστάσεων 15μ. πλάτους και 8μ. ύψους, κάτω από κατακόρυφα ασβεστολιθικά πετρώματα ύψους 50μ. περίπου, επίπεδο ρήγματος, συναντάμε μεγάλες ποσότητες άμμου και κροκάλων από ψαμμίτες, φυλλίτες, γραφίτες, σχιστόλιθους, ασβεστόλιθους κλπ. Η είσοδος, της οποίας το άνοιγμα είναι 15Χ8 μ. περίπου, σου δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται περί χάους. Μπαίνοντας μέσα και πατώντας πάνω σε βουνά από άμμο διασχίζουμε το θάλαμο της εισόδου, της οποίας το συνολικό μήκος είναι 50X10-12μ. με δάπεδο έντονα επικλινές. Η αίθουσα αρχικά φαίνεται να κλίνει, αλλά διαπιστώνουμε στο

τελευταίο της σημείο μια σχισμή η οποία δείχνει να συνεχίζει. Διευρύνοντας με τα χέρια τη σχισμή εκείνη κατορθώσαμε να ανοίξουμε το πέρασμα και να δημιουργήσουμε άνοιγμα πλάτους 60εκ. και ύψους 40-50εκ. Το συνολικό μήκος του περάσματος είναι 7μ. Έρποντας και σπρώχνοντας όλα τα υλικά με τα χέρια ξεπεράσαμε το στένωμα αυτό και βρεθήκαμε μπροστά  στην επιφάνεια ενός τεράστιου ρήγματος ¨σπήλαιο¨ που έχει διευρυνθεί και από την ροή του νερού. Αμέσως μετά το στενό πέρασμα το ύψος καθώς και το πλάτος του αυξάνονται ξαφνικά. Το δάπεδο είναι επικλινές, όλο υγρασία και λάσπη με απότομα ανεβάσματα και κατεβάσματα. Χρειάζεται συχνά να κάνεις αντιστήριξη για να μην γλιστράς. Το πέρασμα συνεχίζει σ' αυτό το μέγεθος (2-2,5μ. πλάτος και ύψος 3-7μ) για 100μ. περίπου, οπότε οι διαστάσεις του αυξάνονται σε ύψος και πλάτος, η λάσπη σταματάει και το δάπεδο είναι από παχιά άμμο. Στα 240μ. μήκος συναντάμε υπόγειο ποτάμι το οποίο έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση του σπηλαίου, στο σημείο δε εκείνο σχηματίζει έναν καταρράκτη 7μ. και συνεχίζει τη ροή του σε χαμηλότερο διαφορετικό επίπεδο. Μέχρι το σημείο που συναντάμε το ποτάμι, είναι έντονα τα ίχνη της ροής του νερού κατά τη περίοδο των βροχοπτώσεων. Πάνω στους ασβεστόλιθους καθώς και πάνω στην άμμο του δαπέδου βλέπουμε φύλλα, κλαδιά ως και κορμούς δένδρων πράγμα το οποίο δηλώνει ότι το ρήγμα στο ανεξερεύνητο τμήμα του, επικοινωνεί με την επιφάνεια του εδάφους με βάραθρα μεγάλων διαστάσεων. Κατεβαίνοντας με ανεμόσκαλα αυτόν τον καταρράκτη το άνοιγμα συνεχίζεται με συνεχή ροή νερού, με μικρές αλλαγές στην κατεύθυνση προς Νότια-Νοτιοανατολικά. Το ύψος του κυμαίνεται από 0,5 έως 2,5μ. Περνώντας μέσα από δαιδάλους και μαιάνδρους του νερού καλύψαμε απόσταση 100μ. Η υψομετρική διαφορά από το σημείο που πέφτει το νερό είναι 25μ. Είκοσι μέτρα πριν από το τέλος της διαδρομής, το νερό χάνεται σε κυκλική λεκάνη διαμέτρου 2μ. που διατηρείται συνεχώς γεμάτη αλλάζοντας κατεύθυνση. Στο σημείο αυτό δεν είναι δυνατόν το πέρασμα του ανθρώπου. Από το σημείο που υπάρχει ο καταρράκτης ακολουθούμε αντίθετα τη ροή του νερού, περπατώντας μέσα στο ποτάμι συνεχίζοντας την εξερεύνηση. Η διεύθυνση του ποταμού έχει ελάχιστες αλλαγές στην κατεύθυνση του. Το ποτάμι καταλήγει σε λίμνη, την οποία εξερευνούμε περιμετρικά με πλαστικές βάρκες διαπιστώνοντας πως το νερό δημιουργούσε υπόγειο σιφόνι. Κρίναμε απαραίτητο να συνεχιστεί η εξερεύνηση με σπηλαιοκατάδυση. Μετά την πρώτη σπηλαιοκατάδυση συνεχίσαμε την εξερεύνηση του υπόγειου ποταμού σε όλες του τις κατευθύνσεις. Εκτός των 100 μέτρων στο κατώτερο επίπεδο, εξερευνήθηκαν συνολικά 350μ. (από την είσοδο μέχρι τη λίμνη που έγινε η κατάδυση), από τα οποία τα 240μ. είναι στεγνά με δάπεδο αρχικά λασπώδες και ύστερα καλυμμένα από άμμο και κροκάλες που συναντάμε και στην είσοδο ενώ στα υπόλοιπα μέτρα υπάρχει συνεχής ροή νερού, που ξεκινάει από υπόγεια λίμνη. Κατά την πορεία μας συναντάμε ¨καθρέφτες¨ κλίσεως 45ο έως 80ο ενώ το δεξιό πέτρωμα είναι ασβεστόλιθος, το αριστερό κατά βάση είναι λατυποπαγές ασβεστολιθικό. Στα δεξιά πλευρικά τοιχώματα συναντάμε σε αρκετά σημεία, από την αρχή ως το τέλος της διαδρομής, συμπλέγματα σταλακτικών και σταλαγμιτών. Γι' αυτό και το δεξιό πέτρωμα το θεωρούμε παλαιότερο του αριστερού. Στην αριστερή πλευρά του όλου ανοίγματος βλέπουμε σταλακτικό υλικό μόνο σε ένα σημείο, στη μέση περίπου του υπόγειου ποταμού. Οι συνθήκες που επικρατούν σε όλο το υπόγειο σύστημα είναι: θερμοκρασία νερού 8οC, θερμοκρασία περιβάλλοντος 9Οc και 95% υγρασία. Οι συνθήκες αυτές μας δυσκόλεψαν ιδιαίτερα τις ώρες των εργασιών μέσα στο σπήλαιο. Στο σπήλαιο αυτό μας οδήγησε ο κυρ Τάσος Μαδαρός, (κάτοικος Μετοχίου) πατέρας του δασκάλου Δημήτρη Μαδαρού, ο οποίος μας κάλεσε για σπηλαιολογικές έρευνες στην περιοχή αυτή. Τους ευχαριστούμε θερμά για την βοήθεια τους στις έρευνές μας όχι μόνο της ¨Κολέθρας¨ αλλά και άλλων σπηλαίων και βαράθρων στην ευρύτερη περιοχή. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι οι τεράστιες ποσότητες νερού, που βγαίνουν από την ¨Κολέθρα¨ προέρχονται από την περιοχή του ¨Βάλτου¨ όπου υπάρχουν καταβόθρες. Η περιοχή αυτή βρίσκεται σε υψόμετρο 980μ. αρκετά υψηλότερα από το χωριό και ανήκει στην περιοχή της Σέττας. Το τοπίο στο σημείο της καταβόθρας είναι ιδιαίτερα επιβλητικό. Στο βορειοανατολικό άκρο των βάλτων και με κατεύθυνση 95ο βρίσκεται το σημείο όπου υπάρχει η διαφυγή των νερών. Τα νερά στους βάλτους έχουν δημιουργήσει τεράστια ρέματα που όλα οδηγούν σ' αυτήν την είσοδο της καταβόθρας. Η είσοδος είναι κυριολεκτικά τεραστίων διαστάσεων. Μπαίνοντας μέσα και περνώντας από πολύ στενά περάσματα και σχισμές των πετρωμάτων ακολουθούμε την πορεία του νερού την εποχή των βροχοπτώσεων. Τα τοιχώματα είναι λεία ασβεστολιθικά με έντονα σημάδια από τη ροή του νερού. Παντού υπήρχαν φύλλα δένδρων, κλαδιά και κορμοί. Το δάπεδο είναι πότε λάσπη και πότε άμμος. Η πορεία είναι πολύ δύσκολη γιατί στα περισσότερα σημεία χρειάζεται να προχωρούμε έρποντας και σκάβοντας την άμμο για να διευρύνουμε τα περάσματα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η χαμηλή θερμοκρασία 5Οc, καθώς και η υγρασία του χώρου 100%. Κατά την πορεία συναντάμε σταλακτικούς σχηματισμούς. Η διαδρομή που μπορέσαμε να κάνουμε ήταν γύρω στα 150μ. με αποτέλεσμα να μην μπορέσουμε να επιβεβαιώσουμε τα λεγόμενα των ντόπιων. Η συνέχεια είναι μάλλον αδύνατη γιατί χρειάζεται συνεχές σκάψιμο μέσα στην άμμο.

 

 

ΣΠΗΛΑΙΟ ¨ΠΕΥΚΟΥ¨ ΜΕΤΟΧΙΟΥ ΔΙΡΦΥΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ

Α.Σ.Μ. 7510

 

Αφήνοντας το χωριό και κατεβαίνοντας στην παραλία, απόσταση περίπου 5χλμ. με το αυτοκίνητο, μπήκαμε σε μια βάρκα για να πάμε μέχρι την επόμενη παραλία που λέγεται παραλία του Ναυτικού. Η απόσταση έγινε με κουπιά (3/4 της ώρας περίπου) γιατί μηχανή δεν υπήρχε. Αφήνοντας τη βάρκα στην παραλία αρχίζουμε να σκαρφαλώνουμε στην πλαγιά με κατεύθυνση τη σπηλιά. Ακολουθούμε ένα στενό μονοπάτι, το οποίο είναι πάρα πολύ παλιό, για διάστημα ενός τετάρτου. Στη συνέχεια αφήνοντας το μονοπάτι και περνώντας ανάμεσα σε μεγάλους θάμνους φτάνουμε στη σπηλιά σε λίγα λεπτά. Η είσοδος βρίσκεται σε ύψος γύρω στα 50μ. από το επίπεδο της θάλασσας, είναι αρκετά άνετη και βλέπει προς το Αιγαίο. Μπαίνοντας υπάρχει μια μικρή αίθουσα (8Χ8μ.) η οποία είναι σαν προθάλαμος της σπηλιάς. Σ' αυτή τη μικρή αίθουσα βλέπουμε ότι υπάρχει αρκετό σταλακτικό υλικό στα τοιχώματα εκτός από το δάπεδο το οποίο είναι σκεπασμένο από πέτρες και χώματα. Από την πρώτη ματιά  καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται για μια ωραία σπηλιά με πλούσιο σταλακτικό υλικό, χωρίς όμως να είναι ιδιαίτερα μεγάλη όπως διαπιστώσαμε στη συνέχεια. Στο σημείο που οδηγεί στην επόμενη αίθουσα σχηματίζει δύο καμάρες σαν φυσικές πόρτες, χαμηλές σε ύψος. Περνώντας από αυτές βρισκόμαστε στη δεύτερη αίθουσα, η οποία είναι στενόμακρη γύρω στα 17μ. περίπου. Εδώ ο στολισμός είναι πιο πλούσιος, τα πέντε είναι καλυμμένα με σταλακτικό υλικό σε διάφορους σχηματισμούς και χρώματα. Σ' αυτή την αίθουσα υπάρχει πάνω δεξιά ένα άνοιγμα από το οποίο μπαίνει αρκετό φως ημέρας. Αυτό μας δείχνει πόσο λίγο απέχει η στάθμη της σπηλιάς από την επιφάνεια της πλαγιάς. Στο τέλος αυτής της αίθουσας η οροφή χαμηλώνει αρκετά και το πλάτος μικραίνει ώστε χρειάζεται να συνεχίσουμε έρποντας. Στη συνέχεια βλέπουμε ότι στο δάπεδο υπάρχουν όμορφα gour με νερά (δεν αποφύγαμε το βρέξιμο). Όλοι οι σταλακτικοί σχηματισμοί πάνω και γύρω από τα gour έχουν χρώματα σε αποχρώσεις του καφέ. Η σπηλιά εδώ διαμορφώνεται σε ένα πολύ ωραίο διάδρομο με πλούσιο στολισμό στην οροφή και στα τοιχώματα. Συνεχίζουμε έρποντας και διασχίζοντας ένα στενό καταστόλιστο διάδρομο, χωρίς gour όμως στο δάπεδο, βγαίνουμε σε μια άλλη αίθουσα μικρή με υπερυψωμένο δάπεδο. Ο στολισμός εδώ είναι πολύ ενδιαφέρον και σε σχήματα και σε χρώματα. Τα χρώματα είναι άσπρο μέχρι και σκούρο καφέ. Ψηλά και στ' αριστερά αυτής της αίθουσας υπάρχει μια τρύπα που ακολουθώντας τη βγαίνουμε στην κεντρική αίθουσα, δηλαδή τη δεύτερη. Είναι ένα μικρό τούνελ που τις ενώνει