ΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΗΣ ΑΓΑΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΙΣΣΙ

Εύης Σαραντέα – Μίχα, Ερευνήτρια, Ζωγράφος  Μία προσπάθεια συλλογής θρύλων, μύθων, παραδοσιακών παιχνιδιών, συνταγών κ.α. από μαθητές Σχολείων της Ευβοιας, διενήργησε το Λύκειο Ελληνίδων της Χαλκίδας, μετά από πρόταση της γράφουσας, το 1999, στη μνήμη της Εφόρου του, Ερρικέτης Σωτηρίου. Από το υλικό που συγκεντρώθηκε, ένας θρύλος αναφέρει μία ιστορία που διαδραματίστηκε στο φαράγγι της Αγάλης. Ο μύθος αποτελεί ένα αιχμηρό σχόλιο πάνω στην ανθρώπινη απληστία και συνάμα μια σοφή υπόδειξη για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας με τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Βεβαίως, ο θρύλος (που ανήκει στον γενικότερο κύκλο των θρύλων του μελιού) αναφέρεται στη βιβλιογραφία – με διάφορες παραλλαγές – και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Εν τούτοις αξίζει να καταγραφεί όπως τον παρέλαβε από τους δικούς της η Σεβαστή Τζαφέρου, τότε μαθήτρια του 11ου Δημοτικού Σχολείου Χαλκίδας, το έτος 1999 : «Στους πρόποδες της Δίρφης, κοντά στον Αγιο Θανάση, υπάρχει το όμορφο φαράγγι της Αγάλης. Σύμφωνα με ένα θρύλο, στον ψηλό κάθετο βράχο που βρίσκεται στην είσοδο του φαραγγιού, πήγε κάποτε ένα σμήνος από μέλισσες και έφτιαξε τη φωλιά του. Κανείς δεν μπορούσε να πλησιάσει τη φωλιά, γιατί ήταν στη μέση του πανύψηλου βράχου. Το μελίσσι παρήγαγε άφθονο μέλι. Ηταν τόσο πολύ το μέλι, που έρεε κάτω, στα ριζά του βράχου . . . . Οι κάτοικοι από γύρω δεν ήξεραν πώς να το εκμεταλλευτούν. Κάποια μέρα αποφάσισαν να κρεμάσουν από το πάνω μέρος του βράχου έναν συγχωριανό τους, με σκοινί. Ο άνθρωπος άρχισε να τρυγάει το μέλι προμηθεύοντας έτσι όλο το χωριό. Γέμιζε ασταμάτητα το καλάθι του με μέλι. Κάποτε όμως άκουσε μια φωνή : ‘’Φτάνει άνθρωπε, μην παίρνεις άλλο μέλι’’ Απληστος ο τρυγητής δεν έδωσε σημασία. Η φωνή ακούστηκε δεύτερη φορά. Και τρίτη. Ο άνθρωπος εξακολουθούσε να κλέβει το μέλι. Τότε το σκοινί που τον κρατούσε από ψηλά μεταμορφώθηκε σε φίδι. Τρομοκρατημένος ο τρυγητής το κτύπησε με το μαχαίρι του και το φίδι έπεσε κομματιασμένο, μαζί με τον άπληστο τρυγητή, στο βάθος του φαραγγιού. Από τότε, το μέλι λιγόστευε, λιγόστευε, ώσπου χάθηκε . . . » Ο δημοσιογράφος κ. Θανάσης Κούτος υπέδειξε πως στο βιβλίο του Στέφανου Γρανίτσα «Τα άγρια και τα ήμερα του Βουνού και του Λόγγου» (Εκδ. Γ. Ρίζου & Σια Ε.Ε., σελ. 106) αναγράφεται παραλλαγή του θρύλου, που αναφέρεται σε σπηλιά του ποταμού Αχελώου).

ΛΑΜΑΡΗ Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Λάμαρη - Η Εγκατάσταση  Του Δ. Κοκονού Το τοπωνύμιο Λάμαρη απαντάται σε δύο σημαντικές περιοχές της Ελλάδας. Εκείνη που θα έπρεπε να αναφερθεί πρώτη είναι η περιοχή Λάμαρη που συναντούμε στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Πρεβέζης και περιλαμβάνει 25 χωριά. Εκεί, κατά την αρχαιότητα, βρίσκονταν οι πόλεις Κασώπη και Νικόπολη. Στο ναό Αγίων Αποστόλων της Νικόπολης υπάρχει μια πέτρα όπου κατά την παράδοση κάθισε ο Απόστολος Παύλος. Η δεύτερη Λάμαρη, με την οποία θα ασχοληθούμε άμεσα, βρίσκεται στη βορεινή πλαγιά στη Δίρφη Ευβοίας. Οι δύο ομώνυμες περιοχές συνδέονται ιστορικά, εφ’ όσον υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι οι Λαμαριώτες της Δίρφης προήλθαν από τη Λάμαρη Πρεβέζης κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Πρώτο πειστήριο, είναι φυσικά η κοινή ονομασία, που ίσως δηλώνει τη μετονομασία της εποικούμενης περιοχής από τους μετανάστες, ως σημείο νοσταλγίας της πρώτης τους πατρίδας. Τα υπόλοιπα στοιχεία που μας οδηγούν στο συμπέρασμα της κοινής ρίζας των Λαμαριωτών των δύο περιοχών είναι προτιμότερο να παρατεθούν εκτενέστερα. Το 1792 έγινε η δεύτερη μεγάλη εκστρατεία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων κατά της

Η Καθενιώτικη ενδυμασία και η ενδυμασία των Ψαχνών, Μακρυκάπας, Καστέλας και Τριάδας.

 Οι παλιοί κάτοικοι των Καθενών έραβαν μόνοι τους, από υφαντό στον αργαλειό ύφασμα, σχεδόν το σύνολο των ρούχων που φορούσαν. Την δουλειά αυτή την έκαναν οι γυναίκες αλλά και οι άντρες ραφτάδες. Έραβαν τα ρούχα στο χέρι γιατί δεν είχαν ραπτομηχανές, οι οποίες ήρθαν πολύ αργότερα και ήταν χειροκίνητες. Τα ρούχα τους ήταν τα καθημερινά, φτιαγμένα από φτηνό υφαντό ύφασμα και τα επίσημα που ήταν από ακριβότερα υφάσματα και στολισμένα με κεντίδια.

ΑΜΦΙΘΕΑ – ΜΑΘΗΤΕΣ – ΑΓΡΟΤΟΠΑΙΔΑ – ΒΟΣΚΟΙ

Γράφει ο Αντώνης Αντωνίου
Τους τρεις μήνες του καλοκαιριού που τα Σχολεία ήταν κλειστά, οι μαθητές καταπιάνονταν με δουλειές που τους ανέθετε η οικογένεια. Κύρια εργασία τους ήταν τα οικόσιτα ζώα, όπως γίδες, προβατίνες, γαϊδούρια, άλογα, φοράδες, βόδια και αγελάδες. Το καλοκαίρι, πήγαιναν τα γιδοπρόβατα και τα γελάδια για βοσκή στις καλαμιές που είχαν μείνει από το θερισμό. Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, η βοσκή ήταν αρκετά πλούσια, όμως τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο ήταν λειψή στα εξωχώραφα. Τον χειμώνα τα έβοσκαν στα δικά τους κτήματα και τα τάιζαν με σανό, βίκο, κριθάρι, βρωμάρι, άχυρο και καρπούς, όπως κουκιά, ρεβίθια και καλαμπόκι.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΑΜΦΙΘΕΑ

Η οικονομική κατάσταση σε όλο το Χωριό ήταν σχεδόν η ίδια, αν και υπήρχαν εξαιρέσεις. Τα μετρητά ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Ορισμένες όμως εποχές ήταν περισσότερο παραγωγικές και αποδοτικές. Μερικές οικογένειες είχαν πλεόνασμα σιταριού, κριθαριού, ρεβιθιών και άλλων καρπών και με την πώλησή του πλεονάσματος εισέπρατταν χρήματα. Τα κύρια έσοδα προέρχονταν από την πώληση σταφυλιών, κρασιού, σιταριού, λαδιού, αχλαδιών και άλλων. Η γη της Αμφιθέας ήταν πολύ εύφορη, σε τέτοιο βαθμό που ενέπνευσε το ρητό: “Εδώ και Πεθαμένο να χώσεις θα φυτρώσει”.

ΤΑ ΑΧΛΑΔΙΑ

Το Χωριό κατά τη δεκαετία εκείνη είχε υπερπαραγωγή αχλαδιού εύγεστου και ευώδους της ποικιλίας «κοντούλα» ή «μοσχάτο» όπως το έλεγαν, επειδή μοσχοβολούσε. Τον Ιούλιο και για έναν περίπου μήνα οι αχλαδιές ήταν κατάφορτες. Την ημέρα είχαν την συγκομιδή – το μάζεμα.

Αι Γιάννης Αμφιθέας

Η απόσταση από το Μονοπάτι είναι 1,5 χιλιόμετρο περίπου, με τα πόδια ή με ζώο. Υπάρχουν πολλές ανηφόρες και κατηφόρες. Βρίσκεται πλησίον του ασφαλτοδρόμου Στενής, Βούνων κι Αμφιθέας κατεβαίνοντας αριστερά περνώντας τους Βούνους στη στροφή. Μέχρι το Εξωκκλήσι υπάρχει ομαλή άσφαλτος για περίπου 500 μέτρα και η θέα είναι πανοραμική. Βρίσκεται πιο κάτω από το χωριό Βούνοι, στην περιοχή της ΑΜΦΙΘΕΑΣ, στην τοποθεσία Πετριάδες.

ΟΙ ΜΥΛΟΙ ΤΗΣ ΑΜΦΙΘΕΑΣ

Στην περιοχή ΑΜΦΙΘΕΑΣ και στην Κοινότητά της υπάγονται και οι τέσσερις (4), τότε Υδρόμυλοι, οι αναφερόμενοι εκ των άνω προς τα κάτω με τη σειρά: Α)Ντόλια ή Ντόλη Β)«Καλαμπάκα» - Τζιγιάννη, στη θέση «ΜΠΛΑΜΑΤΣΗ» που ανήκε στους Κων/νου Τζιγιάννη κατά 2/4, Ευάγγελο Αρβανίτη ή Αντωνίου και Χαράλαμπο Μπασούκο Ιερέα κατά ¼ έκαστος (προίκα των Συζύγων των) Βασιλικής και Αικατερίνης το γένος Νικολάου Κουτσούκου Ιερέως Α. Στενής. Γ)«Σταχτά» (Γριάς Σταχτούς) Αθ. Ηλία στη, θέση ‘ΦΡΑΓΚΑΛΙΝΑ’ κοντά στον Αη Νικόλα και Δ)«ΤΣΑΤΣΕΛΗ» Ηλία Ηλία κάτω από τη θέση ‘ΚΑΜΙΝΑΚΙΑ’. Οι 4 αυτοί Μύλοι (Υδρόμυλοι), υπάγονται στην Κοινότητα ΑΜΦΙΘΕΑΣ. Όλη η δεξιά κατά μήκος όχθη του Ποταμού ισώματα ή πλαγιές, ήσαν ποτιστικά περιβόλια από το ποτάμι Λήλας, που εποτίζονταν με το νερό του με «αμπολές» ‘καταπότες’, δύο φορές την εβδομάδα το καλοκαίρι Τετάρτη και Κυριακή. Όποτε αργούσαν σταματούσαν οι Μύλοι.

ΑΓ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΜΦΙΘΕΑΣ

Εορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Βρίσκεται σχεδόν ανατολικά του χωριού, απ’ όπου απέχει περίπου ένα χιλιόμετρο. Υπάρχει αγροτικός χωματόδρομος βατός και με αυτοκίνητο. Ακριβώς στην άκρη της Πλατείας του Χωριού στο Κάθετο σταυροδρόμι που διασχίζει τον Ασφαλτόδρομο Στενής – Αμφιθέας Πισώνα – Χαλκίδας. Ανατολικά μετά το Εκκλησάκι Αγίων Κων/νου και Ελένης και τα τρία σπίτια των Αντωνίου ή Αρβανίτη περνάει από τη Βρύση «Κουνέλι»

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΠΡΙΝ 70 ΧΡΟΝΙΑ (1930 – 1940) Γίδες

Στο χωριό όλες σχεδόν οι οικογένειες ήταν πολύτεκνες, συνήθως με 5 παιδιά και πάνω. Τα παιδιά μάθαιναν τα πρώτα γράμματα στο σχολείο του χωριού. Ήταν δε τέτοια η επιθυμία των ντόπιων να μορφώσουν τα παιδιά, που κάποιος διέθεσε το σπίτι του δωρεάν για να στεγαστεί το σχολείο, έτσι ώστε να δεσμεύσει το κράτος να στείλει δάσκαλο. Εκτός από την βασική εκπαίδευση, τα παιδιά ήδη από ηλικία 6-7 ετών συμμετείχαν στις δουλειές, είτε ήταν αγροτικές είτε του νοικοκυριού.
Το βράδυ οι εργασίες έπαυαν κι η οικογένεια μαζευόταν γύρω από το τζάκι, σε κάποιο δωμάτιο με τον μπατζά και το λυχνάρι με λάδι να καίει κρεμασμένος ψηλά για να φωτίζει. Συνήθως υπήρχε ένα μεγάλο τραπέζι για τους ξένους και τις γιορτές, όμως για καθημερινή χρήση είχαν τον σοφρά, χαμηλό και στρογγυλό τραπεζάκι, γύρω απ’ το οποίο καθόταν η οικογένεια οκλαδόν ή σε ξύλινα σκαμνιά. Τα δύο πιο μεγάλα σκαμνιά τοποθετούνταν απέναντι, και δεξιά και αριστερά από τα μικρότερα. Στα μεγάλα κάθονταν ο πατέρας και η μάνα, έτσι ώστε να έχουν πλήρη εικόνα. Η μάνα γέμιζε τις «καβάθες» των παιδιών, δηλαδή πήλινες γαβάθες, βαθιές και αρκετής χωρητικότητας. Μερικές φορές τα παιδιά έτρωγαν ανά δύο ή τρία από την ίδια καβάθα. Πριν το γεύμα, κατέβαινε στο κατώι ένα από τα παιδιά – συνήθως με τη σειρά κάθε βράδυ – και γέμιζε την μεγάλη κανάτα με κρασί, από το βαρέλι, που ήταν «ανοικτό», δηλαδή ξεβουλωμένο. Τα άλλα βαρέλια ήταν σφραγισμένα για να μη χαλάει το κρασί. Τοποθετούσαν ποτήρια μπροστά στους γονείς και στα μεγάλα παλικάρια κι ακουμπούσαν την κανάτα μπροστά στον πατέρα. Έπειτα, ο πατέρας έπαιρνε το καρβέλι (γύρω στις 3 οκάδες), το σταύρωνε με το μαχαίρι τρεις φορές κι έκοβε για όλους. Αμέσως σηκώνονταν όλα τα παιδιά όρθια και το ένα, του οποίου είχε έρθει η σειρά, έλεγε την προσευχή κι έτσι άρχιζε το δείπνο. Όταν ήταν γιορτή προσέθεταν ψαλτά και το απολυτίκιο της γιορτής στην προσευχή που τραγουδούσαν όλοι μαζί. Η ενότητα της οικογένειας έτσι ώστε να αρχίσει το γεύμα ήταν απαραίτητη κι ο χαρακτήρας του δείπνου είχε σχεδόν μορφή ιεροτελεστίας. Τις Κυριακές το βράδι, πολλές οικογένειες φιλοξενούσαν στο σπίτι τους Στροπωνιάτες, ταξιδιώτες που κατέβαιναν στην Χαλκίδα. Προσέφεραν μάλιστα για εκείνους και τα ζώα τους δωρεάν φαγητό, καθώς και ύπνο ως τα μεσάνυχτα, οπότε και θα συνέχιζαν το ταξίδι τους στην πρωτεύουσα. Όταν έφταναν στις Γίδες είχαν ήδη κάνει πορεία 5 ωρών και θα συνέχιζαν για άλλες 5 ώρες.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

H AΜΦΙΘΕΑ ΚΑΠΟΤΕ

Πρωτοδιορισμός στο Δημοτικό Σχολείο Αμφιθέας τότε Γίδες (1944 -1957)
της Δασκάλας ΄Ανθης Κανάρη του Σταματίου

Για το πέρασμά μου από το χωριό Γίδες.

Στη ζωή μας παρουσιάζεται μια φωτεινή και ζωντανή φυσιογνωμία: Η φυσιογνωμία της Ιστορίας. Η ιστορία του Πλανήτη Γη και η Ιστορία καθενός μας χωριστά. Έτσι και η δική μου ιστορία μου δίνει το δυνατό συναίσθημα ότι για μένα αρχίζει μια νέα εποχή, τότε που το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων μου αναθέτει ν΄ ανοίξω

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΘΕΟΛΟΓΟΣ

Γιάννης Μαγγούτας

Λίγα λόγια για το χωριό Με το όνομα ‘’Θεολόγος’’ υπάρχουν αρκετά χωριά στη χώρα μας, με μεγαλύτερο αυτόν της Θάσου. Ο Ευβοϊκός ‘’Θεολόγος’’ βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στους πρόποδες της δυτικής πλαγιάς τού μικρού Ευβοϊκού Ολύμπου και το 2001 είχε 580 κατοίκους. Απέχει 30 χιλιόμετρα περίπου από τη Χαλκίδα, μέσω Νέας Αρτάκης και 15 από την Ερέτρια.

Τούτη η διαδρομή -για την Ερέτρια-, που περνάει μέσα από το μικρό χωριό ‘’Γέροντα’’, γινόταν μέσα από ένα πανέμορφο δάσος, πριν αυτό –το καλοκαίρι τού 1997- γίνει παρανάλωμα του πυρός... Τελευταία, άρχισε πάλι να πρασινίζει το καρβουνιασμένο τοπίο. Πριν

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

Είναι βέβαιο πως, πολλά από τα λαογραφικά ετούτου του μικρού χωριού –με τους φιλόξενους και φιλήσυχους κατοίκους του- είναι όμοια ή παρόμοια με αυτά των γύρω χωριών και όχι μόνο. Όμως, υπάρχουν και κάποιες ιδιαιτερότητες, που συναντώνται εδώ μόνο, γι αυτό και η καταγραφή τους σε τούτο το μικρό πόνημα. Όπως και στο πρώτο και στο δεύτερο μέρος, στα κείμενα που ακολουθούν –εκτός από λαογραφικά- εμπεριέχονται και στοιχεία του γλωσσικού ιδιώματος της περιοχής. Μερικές φορές, για μία λέξη χρησιμοποιώ δύο λεκτικούς τύπους όπως: μάνες – μανάδες, νοικοκυρές – νοικοκυράδες κ.λπ. Δεν πρόκειται για λάθος, αλλά γιατί στο χωριό μας ακούγονται και οι δύο τύποι. Περισσότερο όμως αναφέρω αυτόν που συνηθίζεται πιο πολύ στο χωριό. Να προστεθεί πως,

Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ , Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ

Γράφει ο Κώστας Μπαιρακτάρης

«Οι πάνω γειτονιές Στις πάνω γειτονιές λάμπει ο κόσμος -όταν περνώ, πετάω στα ουράνια – πεντοβολάει στα παραθύρια τους ο δυόσμος, ανθούν στις εμπατές τους τα γεράνια

Στις γειτονιές – τις γειτονιές – λάμπουνε τ’ άστρα, όταν εγώ προβώ, προβαίνει η Πούλια, λαμποκοπάν οι αυλές τους μες στην πάστρα, μοσχοβολάν στις γλάστρες των τα γιούλια. Με φαμφουρένια στ’ άσπρα τους κανάτια τους δυόσμους των δροσολογάν, κι απ’ το πρεβάζι

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑΚΗ

Γράφει η Φεβρωνία Διακουμή - Αργυροπούλου

Έθιμο σημαίνει παράδοση, σημαίνει πολιτισμός, σημαίνει ρίζες και ιστορία για έναν λαό. Σημαίνει γονείς, οικογένεια, γειτονιά, θύμηση, νοσταλγία, σεβασμός. Σημαίνει τήρηση ορισμένων κανόνων που διδαχθήκαμε μέσα στον οικογενειακό μας περίγυρο και την κοινωνία που ζούμε και βιώνουμε σαν άνθρωποι. Χριστούγεννα των Αρτακιανών, λαμπρή γιορτή που την περίμεναν όλοι με μεγάλες ετοιμασίες και προμήθειες.

Ο στόλος με τα ψαροκάικα έδενε στο μουράγιο της πόλης για ένα εικοσαήμερο. ΄Επρεπε οι ναυτικοί να βρίσκονται στα σπίτια τους τέτοιες μέρες, κοντά στους δικούς τους. Κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε το σπιτικό της, στόρια, μπερντέδες, χαλιά και τσεβρέδες στόλιζαν τα Αρτακηνά σπίτια (άφταστη η

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ

ΚΩΣΤΑΣ Π. ΣΓΟΥΡΟΣ

Η γέννηση του Χριστού, που γιορτάζεται κάθε Χρόνο στις 25 Δεκεμβρίου, θεωρείται η δεσποτική γιορτή, η κορυφαία της Χριστιανοσύνης. ΄Οπως αναφέρει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος πασών των εορτών σεμνότερη και φρικωδεστάετη... μητρόπολις πασών των εορτών”

ΣΓΟΥΡΟΣ Οι άγιες μέρες της Χριστιανοσύνης είχαν στορηθεί από το λαό μας, με ήθη και έθιμα που φτάσανε μέχρι εις μέρες μας. Βέβαια οι μνήμες των εκδηλώσεων που γινόντουσαν τις μέρες των Χριστουγέννων, παραμένουν περισσότερο στο νου των απλών ανθρώπων του λαού μας.

Επαγγέλματα στην Λάμαρη της παλαιάς εποχής

Μπακάλικα - Καφενεία

Μπακάλικα διατηρούσαν οι:

• Ρίννης Νίκος του Χρήστου και μετά τ' αδέλφια του Αναστάσιος και Θεόδωρος οι οποίοι είχαν και Κουρείο.

• Μπαλάκας Γεώργιος του Αθανασίου (Μπαλακούνας ή πρατίνας).

• Τσάλλας Γεώργιος του Δημητρίου (Μαργαρίτης).

Αμφιθέα (Γίδες)

Γράφει ο Αντώνιος Αντωνίου του Ευαγγέλου

Εφ' όσον πρόκειται να γράψω για ένα τόπο που αφορά μία κοινωνία ανθρώπων και συγκεκριμένα, σε ένα χωριό, προσπαθώντας να ανακαλύψω τις ρίζες και την ιστορία του, θα πρέπει να είμαι πολύ προσεκτικός.

Τα στοιχεία και οι πληροφορίες απαιτούν αυστηρό έλεγχο και σοβαρή κριτική. Δεν επιτρέπεται ενθουσιασμός, ούτε απόκρυψη της πραγματικότητας, διότι αν υπεισέρχονται τέτοια κίνητρα,

Κώτσος Δημητρίου ο Αρβανίτης

Ο τρισέγγονος του θρυλικού ήρωα της επανάστασης του 1821 Κώτσου Δημητρίου – Αρβανίτη, Αντώνιος Ευαγγ. Αντωνίου Αρβανίτης, τόλμησε και κατόρθωσε το ακατόρθωτο, να μας παραδώσει ένα έξοχο βιβλίο για τη ζωή και τους αγώνες του ήρωα που πρόσφερε πολλά στην επανάσταση και δραστηριοποιήθηκε και στην Εύβοια, μαζί με τον Αγγελή Γοβιό.

Ύστερα από μεγάλο και κοπιαστικό διάστημα αναζήτησης στοιχείων από ιστορικούς ειδικούς, εγγράφων αλλά και προφορικές μαρτυρίες μας παραδίδει ένα έργο μεγάλης ιστορικής αξίας 486 σελίδων, με πλουσιότατη βιβλιογραφία που μέσα από κει, εκτός από την ζωή και δράση του Κώτσου Δημητρίου, γίνεται και μια περιληπτική αναδρομή στην αέναη πορεία και συνέχεια του Ελληνισμού

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΡΦΗΣ

(του Δημήτρη Μπαρσάκη)

Το όνομα Δίρφυς έχει προελληνική προέ-
λευση και η ετυμολογία του είναι άγνωστη,

ενώ το όνομα Δίρφη, αποτελεί απλή μεταλ-
λαγή του τριτόκλιτου Δίρφυς (γεν. Δίρφυος)

σε πρωτόκλιτο. Εκ παραφθοράς δε του Δίρ-
φυς/Δίρφη, προέκυψε το όνομα Δέλφη, το ο-
ποίο βεβαίως δεν έχει ετυμολογική συγγένει-
α με τα δελφύς (=μήτρα) και δελφίς (=δελφί-
νι) ούτε επίσης με το προσωπωνύμιο και ε-
θνικό Δελφός (θηλ. Δελφίς), το προσωπωνύ-
μιο Δέλφις και το τοπωνύμιο Δελφοί.

ΑΝΤΙΟ ΦΙΛΕ

ΜΑΡΟΥΣΑ

ΑΡΧΕΙΟ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΣΚΟΥΡΑ

Αγία Βαρβαρίτσα. Μικρό εκκλησάκι κοντά στην Παλιοπαναγιά.Το μόνο που είχε απομείνει

Ο πύργος στον Άγιο Δημήτριο

ΤΟ ΡΟΛΟΙ

Αριστερά του χωριού υψώνεται κάθετα ένας τεράστιος απόκρημνος βράχος γεμάτος από καταπράσινα πεύκα που όμως απαγορεύεται η εξαγωγή της ρητίνης του επειδή εκεί βόσκουν οι μέλισσες.Ο βράχος αυτός είναι σημαντικός για το χωριό γιατί λειτουργεί σαν ρολόι! Οι χωρικοί λένε ότι όταν αρχίσει ο ίσκιος να πέφτει στην κάθετη πλευρά του, τότε είναι μεσημέρι. Από το σημείο εκείνο και μετά η προοδευτική σκίαση του βράχου δείχνει τις ώρες του δειλινού

. Ο βράχος αυτός λοιπόν λειτουργεί σαν μια φυσική

Μεριδιάνα, ηλιακό ρολόι.Στην κορυφή του είναι επίπεδος και από εκεί το βλέμμα του θεατή μπορεί να φτάσει μέχρι την Χαλκίδα καθώς και τον βόρειο και

νότιο Ευβοϊκό.

Περιγραφή της Στενής και των γύρω από αυτήν περιοχών μέσα από τα

μάτια του συντάκτη της εφημερίδας ΕΥΡΙΠΟΣ που υπογράφει με το όνομα

«Vallanchy» και δημοσιεύτηκε στις 26 Αυγούστου και 2 Σεπτεμβρίου του

1900.

Τα κείμενα έχουν μεταγλωττιστεί στην καθομιλουμένη και εμπλουτιστεί με

φωτογραφικό υλικό.

Vkuzunis από τη σελίδα https://www.academia.edu/