ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

Προφήτης Ηλίας

Προφήτης Ηλίας

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟ Π

•Πάει ο καιρός που δένανε τα σκυλιά με τα λουκάνικα.

•Πάει πολλές φορές η στάμνα στη βρύση, αλλά κάποτε θα σπάσει.

•Παίζει η κοιλιά του ταμπουρά.

•Παλιά μου τέχνη, κόσκινο.

•Παλιό άλογο καινούρια περπατησιά δε βγάζει.

•Παλιός γάιδαρος, καινούργια περπατησιά δεν κάνει.

•Παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είν΄ και μπαλωμένο.

•Πάρε άνθρωπο από σπίτι και σκυλί από μάντρα.

ΑΝΕΚΔΟΤΑ

 Ο κλέφτης που ήταν και ψεύτης 

Μια φορά ένας βουνίσιος πέρα για πέρα απ' τον ορεινό όγκο, όχι απ' τα πεδινά, είχε πάει στην Κύμη με τα πόδια για κάποιες δουλειές. Πείνασε, φαγητό δεν είχε προνοήσει να πάρει μαζί του, κι επειδή εκείνα τα χρόνια ούτε λεφτά υπήρχαν, αλλά ούτε και τυροπιτάδικα, ανέβηκε στην πρώτη συκιά που βρήκε μπροστά του. Άρχισε να τρώει με βουλιμία σύκα. Η ιδιοκτήτρια τον πήρε χαμπάρι και έβαλε τις φωνές: 

ΠΑΙΔΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Γιάννης Μητάκης

 Επειδή κάποτε τα έτοιμα παιχνίδια δεν είχαν εμφανιστεί στο χωριό μας τα παιδιά βολεύονταν με ότι υλικά  έβρισκαν μπροστά τους Από το γουρούνι που έσφαζαν οι γονείς τους τα Χριστούγεννα έπαιρναν την φούσκα

(ουροδόχος κύστη), την έτριβαν με στάχτη για να καθαρίσει και ήταν έτοιμη για φούσκωμα. Ο πόλεμος παιζόταν με χειροποίητα ξύλινα όπλα, τα κορίτσια έφτιαχναν πάνινες κούκλες  και έβαζαν μαλλιά από την ουρά του αλόγου. Οι χωμάτινοι βόλοι γίνονταν εύκολα μιας και το χωριό μας έχει πολύ κοκινόχωμα. Κυνηγητό, κρυφτό, αμπάριζα, μακριά γαϊδούρα,  τυφλόμυγα. ήταν από τα παιχνίδια που δεν χρειάζονταν εξοπλισμό.  Βέβαια τα παιχνίδια

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ Ο

•Ο άνθρωπος μοναχός του, δεν κάνει ούτε στον παράδεισο.  

•Ο βήχας κι ο παράς δεν κρύβονται.

•Ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται.

•Ο διάολος έχει πολλά ποδάρια.

•Ο ένας το κοντό του κι ο άλλος το μακρύ του.

Ο νερόμυλος

Ο νερόμυλος είναι η πρώτη μηχανή παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά και με τη βοήθεια του τροχού, η εφεύρεση αυτή άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία. Κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές, που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωνιών.

Στο βιβλίο «Ο Νερόμυλος» του Γιάννη Μητάκη αναφέρονται τα πάντα όσα έχουν σχέση με τους νερόμυλους, αλλά και στην προσφορά τους στην οικονομική,

Οι μαραγκοί της Στενής

Οι μαραγκοί της Στενής

Ξυλουργοί ή μαραγκοί ονομάζονται οι τεχνίτες που είναι ειδικοί στην κατεργασία και επισκευή του ξύλου, σε διάφορους τομείς, όπως στην οικοδομή, στην επιπλοποιία και στη δημιουργία διαφόρων χρηστικών αντικειμένων. 

Ιωάννης Γερακίνης
(Γκριτζάλης)
Ήταν μαραγκός και βαρελάς

Επίσης αναλάμβαναν τις ξύλινες κατασκευές των οικοδομημάτων (ταβάνι,

Αρμυροκουλούρα και άλλοι τρόποι για να μάθετε ποιον θα παντρευτείτε

Η αρμυροκουλούρα ζυμώνεται σε πολλά μέρη της Ελλάδας και τρώγεται ορισμένες μέρες, έπειτα από ολοήμερη νηστεία, όπως του Αγίου Ιωάννου (24 Ιουλίου) και συνηθέστερα την Καθαρή Δευτέρα από ανύπαντρες νέες. Πιστεύεται ότι στα όνειρα της νύχτας που ακολουθεί την κατανάλωση της αρμυροκουλούρας, η ενδιαφερόμενη θα δει το μέλλοντα σύζυγο.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟ Ε

•Έβαλε τα χέρια του κι έβγαλε τα μάτια του.

•Έβαλε το κεφάλι του στο ντορβά.

•Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ Δ

Δανεικά κι αγύριστα.

•Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.

•Δε λείπει ο Μάρτης απ΄ τη Σαρακοστή.

•Δε σε είπαμε και καμπούρη και μας ξίνισες τη μούρη.

•Δεν αδειάζει να ξυστεί.

•Δεν είναι για τα δόντια σου.

•Δεν είναι πάντα΄ Αι Γιαννιού.

•Δεν έχει κουκούτσι μυαλό.

•Δεν έχει στον ήλιο μοίρα.

•Δεν ιδρώνει τ΄ αυτί μου.

•Δεν κάνουνε μαζί χωριό.

Ψυχοκέρι

Το ψυχοκέρι το έφτιαχναν για να το ανάβουν στην εκκλησία τα ψυχοσάββατα, τα οποία είναι τρία. Την παραμονή της κρεατινής, των Αγίων Θεοδώρων και την παραμονή της Πεντηκοστής.

Έβαζαν σε μία κατσαρόλα κερί και την έβαζαν στη φωτιά για να λιώσει.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟ Β-Γ

Β

•Βάζει κι η κοσκινού τον άντρα της, με τους πραματευτάδες.

•Βάλανε την αλεπού να φυλάει τις κότες.

•Βάλανε το λύκο να φυλάξει τα πρόβατα.

•Βάλε νερό στο κρασί σου.

•Βαριά η καλογερική.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟ Α

•Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.

•Αγάλι αγάλι κότα μου και ΄γω σε μαγειρεύω.

•Αγαπά ο Θεός τον κλέφτη, μα αγαπά και το νοικοκύρη.

•Αγάπα το φίλο σου με τα ελαττώματά του.

•Αγγελική φωνή, από γαϊδάρου στόμα.

•Αγόρασε γουρούνι στο σακί.

Ποστόλας

Ο Αποστόλης Σιμιτζής, (Ποστόλας), Ήταν, σοβαρός, έξυπνος, με άποψη και χιούμορ.

Δεν έχανε την ευκαιρία να σχολιάζει διάφορα τεκταινόμενα και να σκαρώνει μικρά ποιηματάκια.

Τρεις φίλοι μικροί στην ηλικία, που δεν είχαν πάει ακόμη φαντάροι, αποφάσισαν να κάνουν όπως οι μεγάλοι και μια Κυριακή, να πάνε να καθίσουν στο καφενείο.

ΤΣΟΠΑΝΟΠΟΥΛΟ

Ο Μηλόγιαννης

Φορεί άσπρο πουκάμισο από χοντρό υφαντό πανί κι από τη μέση του γύρω κατεβαίνει στο γόνατο φουστανελίτσα με λίγες λόξες.Λίγο είναι πιο ανοιχτή από το πουκάμισο  που το φορούν οι γυναίκες ως τον αστράγαλο, οι γέροι –εκατό χρονών- ως κάτω στο γόνατο.

Κάτω από πλατάνους.

Η μεγάλη ιδέα σε νέα σχήματα: Επεκτατική πορεία της χώρας μέσα στην ίδια τη χώρα. Μια μεγαλοϊδεατική πολιτική που να είναι ικανή να διπλασιάσει και να τριπλασιάσει την Ελλάδα, αν αξιοποιήσει αυτή την ίδια την Ελλάδα. Εύρεση των πηγών χωρίς να βγούμε από τη μεθόριό μας. Για ιδανικά ψάχνει η ηγεσία.

ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Πόση σχέση μπορεί να έχει η παρέα και οι κουβέντες που κάνουν οι άνθρωποι σήμερα με αυτές που έκαναν πριν 60-70 χρόνια όταν ο ηλεκτρισμός ή η τηλεόραση δεν είχαν μπει στη ζωή μας. Η Στενή καθαρά αγροτοκτηνοτροφική κοινωνία κι ετσι   οι κουβέντες περοστρέφονταν γύρω από τις καλλιέργειες και τα

Ο ΓΙΑΝΝΟΣ ΣΤΗ ΣΤΕΝΙΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μαρούσα η Στροπωνιάτισσα: Συγγραφέας ο γυμνασιάρχης Νικόλαος Αντωνόπουλος. Είναι το πρώτο ευβοϊκό διήγημα. Εκδόθηκε το 1886 αλλά τα στοιχεία έχουν συλλεγεί αρκετά χρόνια πριν. Ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι το βιβλίο δεν είναι προϊόν μυθοπλασίας αλλά αφορά πραγματικά γεγονότα. Κεντρικό

Η ΕΞΕΛΙΞΗ

Μια κοίλη επιφάνεια

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

Νερόμυλοι, μαντάνια, νεροτριβές, νεροπρίονα όλα  αυτά  δίπλα-δίπλα δημιουργούν τον πολιτισμό του νερού

Νεροτριβή στους Στρόπωνες

ΝΕΡΟΤΡΙΒΕΣ
 Η νεροτριβή ήταν κάποτε ένας ξύλινος βαθύς κάδος που το περισσότερο μέρος του ήταν χωμένο μέσα στο έδαφος για να μην ανοίξουν τα τοιχώματα.

ΣΤΗ ΦΤΕΡΩΤΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

                                  Γύρνα, φτερωτή του μύλου

             Γύρνα φτερωτή του μύλου να περάσει το νερό,
             μέριασε θολό ποτάμι να 'ρθει το συμπεθεριό,
             έβγα στ' άσπρο σου μπαλκόνι φεγγαράκι μου χρυσό

            Τραγουδάνε τα νιογάμπρια και περνάν τον ποταμό,
            λάμπει στο χορτάρι η πάχνη, φτάνει το συμπεθεριό
            Μέλι θα γιομίσει τώρα κάθε μύγδαλο πικρό

           Γύρνα φτερωτή του μύλου να περάσει το νεράκι
           απ' τον ποταμό που λάμπει να 'ρθει το συμπεθεριό,
          έβγα στ' άσπρο σου μπαλκόνι φεγγαράκι μου χρυσό

                                                      Στίχοι: Νίκος Γκάτσος

                         ΑΠΟ ΤΑ ΒΑΘΗ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ

Από τότε  που οι άνθρωποι δημιούργησαν τις πρώτες οργανωμένες κοινωνίες και άρχισαν να καλλιεργούν την γη, πολύ γρήγορα κατάλαβαν την ανάγκη επεξεργασίας των σιτηρών και έψαχναν τρόπους να τα καταφέρουν. Η λέξη ψωμί ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα ψώω δηλαδή τρίβω, αλέθω.

ΟΙ ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

Έως και πριν πενήντα χρόνια η Ελλάδα ήταν γεμάτη από νερόμυλους. Μετά την επανάσταση του 1821 και την απελευθέρωση  από τους Τούρκους στα όρια του τότε ελληνικού κράτους καταγράφηκαν 6.000 νερόμυλοι. Από αυτούς οι 5.500

περίπου ήταν τούρκικοι και οι περισσότεροι ήταν κατεστραμμένοι. Περιήλθαν στο ελληνικό κράτος, το οποίο νοίκιαζε όσους ήταν λειτουργικοί. 

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΑΠΟ Λ Μ Ν Ξ

Λ

•Λαγός τη φτέρη έτριβε, κακό του κεφαλιού του.

•Λέγε λέγε το κοπέλι κάνει την κυρά και θέλει.

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

                         

Η δέση: Ήταν το σημείο του ποταμού όπου οι μυλωνάδες έφτιαχναν φράγμα για να συγκεντρώσουν το νερό.

 Η δέση μπορεί να απείχε από το μύλο από 200 έως και 500 μέτρα και ακόμα περισσότερο αν υπήρχε ανάγκη. Πέτρες, ξύλα, χώμα, κλαδιά ήταν τα υλικά που χρησιμοποιούσαν οι μυλωνάδες για να κατασκευάσουν τη δέση, ώστε να  συγκεντρώσουν το νερό του ποταμού.

ΟΙ ΜΥΛΩΝΑΔΕΣ

  

Ο μυλωνάς σπάνια ήταν ιδιοκτήτης του μύλου.  Συνήθως ήταν ενοικιαστής και πλήρωνε τον ιδιοκτήτη σε είδος (το ενοίκιο λεγόταν πάκτος από το αρχαίο ρήμα  πακτόω-πακτώ που σημαίνει δένω, καθιστώ κάτι σταθερό). Η αμοιβή των μυλωνάδων για την άλεση μετριόταν σε ξάι (από τη λατινική λέξη exagium που σημαίνει δικαίωμα) λεγόταν αλεστικό και ήταν ποσοστό που ποίκιλε από 5 έως 12 τοις εκατό.

Οι νερόμυλοι στα παραδίρφυα χωριά

ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΔΙΡΦΗΣ

 Στους πρόποδες της Δίρφης και γύρω από αυτήν υπάρχουν δεκατέσσερα χωριά που μαζί με τους οικισμούς τους αποτελούν τις παραδίρφυες κοινότητες. Άγιος Αθανάσιος, Αμφιθέα, Βούνοι, Γλυφάδα, Θεολόγος,  Καθενοί, Καμπιά, Λούτσα, Μίστρος και Μαυρόπουλο, Πάλιουρας, Πισσώνας, Πούρνος, Στενή, Στρόπωνες και Λάμαρη. Όλα τα χωριά είναι  γραφικά και πνιγμένα στο πράσινο. Έχουν πολλά κοινά πολιτισμικά και πολιτιστικά 

Ο ΛΗΛΑΣ

                                       Ο Λήλας ποταμός

                              Δεν λαλείς καημένο αηδόνι

                                             την αυγούλα με δροσιά

                                            να ξυπνήσης τον αφέντη

                                           να φιλήσει την κυρά...

 Τα λόγια ενός ευρωπαίου περιηγητή της Ελλάδας τον 19ο αιώνα χαρακτηριστικά για τον υδάτινο πλούτο των ορεινών περιοχών παραμένουν διαχρονικοί εκφραστές μιας ξεχασμένης αλήθειας“...μας μίλησαν για μεγάλα κοπάδια προβάτων, για δάση από βελανιδιές και έλατα, αλλά και για αμέτρητα βουνίσια ρέματα που ποτέ δεν στερεύουν το καλοκαίρι και το νερό τους είναι πολύ κρύο δεν μπορείς να το πιείς”.

 Οι πηγές του δάσους της Στενής, του Αγίου Στεφάνου και οι

Ο ΜΥΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΜΑΤΑΡΑΣ

Ο ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ

…..Μήτε κι η σιωπή είναι πια δική σου
εδώ που σταμάτησαν οι μυλόπετρες…….

Γ.Σεφέρης

Μέσα σε ειδυλλιακό τοπίο που μόνο σε περιγραφές παραμυθιών μπορείς να συναντήσεις ήταν χτισμένος ο νερόμυλος. Βαθύσκιωτα πλατάνια και εύφορα περιβόλια έδιναν την όψη ενός επίγειου παράδεισου. Η βοή του νερού και ο ήχος που έβγαζε το βογκητό των μυλόπετρων γέμιζαν το ρέμα του Λήλα.

ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να εφαρμόζονται στη Στενή και οι οργανωμένες μονάδες παραγωγής κρέατος. Οι μονάδες αυτές κατασκευάστηκαν στον Κάμπο της Στενής έως τα όρια με τους Βούνους.

Παλιές λέξεις της Στενής-Δ

Δ

Δαμάλι:. Μικρός ταύρος ή μοσχάρι. Άνθρωπος βλάκας, ηλίθιος, χαζός.

Και δαμάλα η μεγάλη αγελάδα.

Δασύς:. Αυτός που έχει πυκνό τρίχωμα. Το δέντρο που έχει πυκνό φύλλωμα (δασιά πλατάνια). Πυκνό δάσος. Αντικείμενα που είναι βαλμένα κοντά–κοντά. (Τα σκώλια τά ΄βαλες δασά–δασά, ήθελαν πιο ανάρια).

Δαυλί:. Κομμάτι ξύλου που δεν έχει καεί τελείως. Και δαυλίζω, ανακατεύω τα δαυλιά ή ρίχνω κι άλλα στη φωτιά.

Δαύτος-η-ο:. Εκείνος εκεί (σιγά να μην κάτσω να σκάσω εγώ για δαύτον).

Δεμάτι:. Ποσότητα σταχυών, που μαζεύουμε κατά τον θερισμό.

Το δεμάτι υπολογίζεται ως εξής. Ξεκινώντας το θερισμό, φτιάχνουμε το πρώτο χερόβολο, που είναι στάχυα όσα χωράει η χούφτα μας.

Ξημερώνει αυγή δροσάτη

Τα πουλιά ξυπνούνε με τα βαθιά χαράματα. Τινάζουνε τις φτερούγες τους και τονίζουν τον πρωινό ύμνο στον Πλάστη.Γεμίζει ο αέρας κελαηδισμούς κι αντίλαλους.

Πέρα πιο ψηλά,κατά την ανατολή σε άλλη ράχη που σταυρώνεται με τούτο το σύρραχο γραμμή μαύρες σιλουέτες αρχίζουνε και ξεχωρίζουν. Όλοι αυτοί οι ίσκιοι πατούνε σε εκείνο το καταρράχι κι υψώνουνε το ανάστημά τους κατά τον ουρανό. Πίσω από τη ράχη σα να πέφτει απάνω στο φως θαμπό από κάποιο μακρινό προβολέα.Να είναι νυχτοσκοποί αυτοί οι ίσκιοι; Φρουροί μη διασελώσει κανείς το βουνό;

Η ΜΕΛΙΣΣΑ

Δεν σου έδωσα το δικαίωμα να είσαι σκληρή προς τον πλησίον σου

Είχε φτιάξει ο Θεός τον κόσμο.Όχι μόνο τον ουρανό και τη γης παρά τα φυτά και τα ζώα και τους είχε δώσει κιόλας τα ονόματά τους. Ήτανε αυτή η εποχή που ο γάιδαρος πήρε τα μακριά αυτιά, γιατί δεν κατάφερνε να θυμηθεί το όνομα,που του δόθηκε.

Βάκχος και μέλισσα

Ύστερα από τις συμφορές που τόνε βρήκανε τον άνθρωπο με το διωξιμό του από τον παράδεισο, που να είχε νου να θυμηθεί τη μέλισσα! Τρυπωμένη στις σκισματιές των βράχων και στις κουφάλες των δέντρων, απολησμονήθηκε. Μόνο η αρκούδα το γνώριζε που κατοικεί η μέλισσα. Με χρόνια και καιρούς το μάθανε κι οι άνθρωποι. Χάρις στο Διόνυσο, το θεό του κρασιού. Κι αυτός πάλι τις ανακάλυψε τις μέλισσες ολότελα τυχαία. Πήγαινε από τη Θράκη στη Μακεδονία.Τόνε συντρόφευαν ο φαλακρός, ο γέρο Σεληνός-κισσοστεφανωμένος –και τα παιδιά του Σιληνού, οι Σάτυροι. Όταν περάσανε το μισό δρόμο. αναμεσίς Ροδόπης και Παγγαίου, η μεθυστική μοσκοβολιά των λουλουδιών  τους έφερε σε εύθυμη διάθεση κι αρχίσανε να βαρούνε τα κύμβαλά

Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου

Ο ι λοτόμοι σκαρφαλώνανε στις καλύτερες καστανιές και τις ρογκίζανε. Φτιάναν από τα κλωνάρια, ξυλοδεσιές και παραστόματα. Σκίζανε κατόπι άλλα κλωνάρια και βγάνανε δούγες.

Τα κλωνάρια ωστόσο τους ικανοποιούσανε μόνο με τις δυό των διαστάσεις,με το ύψος και το πάχος. Κάνανε για δούγες,παραστόματα και δέματα. Το φούντι όμως χρειάζεται και Τρίτη διάσταση: Πλάτος.Δεν τόχαν αυτό τα κλωνάρια. Αλλά οι λοτόμοι δε δυσκολευτήκανε. Το βρήκανε το κορμί στο κορμί της καστανιάς. Στήνανε σε αυτό ένα στύλο, ανεβαίνανε για να φτάσουν, «τάκιαζαν» πρώτα απάνω, ύστερα κάτω σε απόσταση 1,50μ και περισσότερο, αν έβρισκαν. Όσο μεγαλύτερο το μάκρος τόσο περισσότερα χρήματα θα γυρεύανε.

Η πρώτη πληγή

ΓΙΩΡΓΟΥ ΝΤΕΓΙΑΝΝΗ

ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΛΟΓΓΟΥΣ

Όταν οι χωριανοί αφήσανε ,να κοπούν οι λόγγοι απο τα «άγρια βουνά», δεν τους είχε περάσει καθόλου από το νου τους τι θα γενούν τα βουκολιά. Άμα όμως αρχίσανε με τον καιρό, να το σκέφτονται, βρήκανε πως το κόψιμο δε θα φέρει ζημιά. «Θα γίνει ο τόπος βοιδολίβαδο»,είπαν. Όσο για το χειμώνα τα κατεβάζουμε στα χειμαδιά και τα παχνιάζουμε κιόλας τρείς μήνες.Τον άλλον καιρό όμως, θα βόσκουνε στο βοιδολίβαδο χορταστικά».

Τα βουκολιά στο λόγγο.

Πριν κοπεί το απέραντο δάσος, ζούσαν εκεί  μέσα ένα σωρό

βουκολιά. Αργά γελάδια γύριζαν ελεύθερα μέσα στους λόγγους. Τα  βόδια ανασηκώνανε τους λαιμούς των βγάνανε τη γλώσσα τυλίγανε με αυτή το κλαρί της αριάς και το φέρνανε στο στόμα. Το σφίγγαν ανάμεσα στους κοφτήρες και στο τύλωμα, ανασηκώ
νανε το κεφάλι και κόβαν έτσι το κλαδί. Αμάσητο το κατάπιναν. Χρειαζόντανε πολύ κλαρί, για να γεμίσουνε τα στομάχια τους.Αν το μασούσανε πρώτα και το κατάπιναν ύστερα,θα ήταν αναγκασμένα να ξεροσταλιάσουν ορθά ολημερίς κι ολονυχτίς. Για αυτό μόλις το βάζανε το κλαρί στο στόμα το φέρναν ένα γύρω στα σαγόνια και το κατεβάζανε στο στομάχι. Έτσι καταφέρνανε να χορτάσουν γρήγορα. Κατόπι πηγαίνανε στην πηγή. Σκύβανε το κεφάλι και πίνανε, πίνανε, ώσπου γινόνταν οι κοιλιές τους σα βαρέλια. Και τότε τρυπώνανε στο δρυμό,ξαπλωνόντανε κι αρχίζαν να αναχαράζουν την θροφή. Ο χιονιάς δε μπορούσε να ξεποτίσει τις πυκνές λόχμες. Ούτε κι ο ήλιος του καλοκαιριού. Τα δέντρα είχανε μπλέξει  τους κλώνους των και δεν τον αφήνανε να περάσει ανάμεσα. Κάτι πάραπάνω εμποδίζανε και το φως,να τρυπώσει στο βάθος της λόχμης.
Μήνες περνούσανε,χωρίς να δουν οι νοικοκυραίοι που  τα είχαν. Δεν τους ένοιαζε.Που θα πηγαίνανε;Τα κρατούσε ο τόπος.

Το ξύλο και των γονέων

Πρώτο θέμα στις ειδήσεις ότι δάσκαλος έριξε χαστούκι σε μαθητή,κι αμέσως ήρθαν σκέψεις και αναμνήσεις όπως και σε πολλούς άλλους 55αρηδες φαντάζομαι,όσο για τις μεγαλύτερες ηλικίες άστο καλύτερα: 

«Δάσκαλι να τουν βαράς να γίν’καλός άνθρωπους», «Βάρα κι  όπ’ τουν πάρ’». 

Αυτό είναι ξύλο που λένε με γονική συναίνεση. Αυτή η έκφραση δεν είναι και τόσο παλιά στο χωριό μας .Ακόμα και οι σημερινοί πενηντάρηδες θυμούνται με «νοσταλγία» τις παιδαγωγικές πρακτικές που εφάρμοζαν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές με την ανοχή  κάποιες φορές και των γονέων. 

Θυμάμαι κάποιες γερές ξυλιές με τον χάρακα ή κάποιες γερές σφαλιάρες που σου έφευγε το σαγόνι ακόμα και στο Γυμνάσιο . Τα πράγματα βέβαια ήταν πολύ χειρότερα στο Δημοτικό. Εκεί έπρεπε μόνος σου να πας να κόψεις τη αγριελιά για να τις φας την επόμενη.

Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους απαγορευόταν η κυκλοφορία στους δρόμους εκτός κι αν είχες μια καλή δικαιολογία που ο δάσκαλος την διασταύρωνε πάντα με τον γονέα. Αν σε πετύχαινε ο δάσκαλος στον δρόμο, σου έδινε τα κλειδιά του σχολείου, κλεινόσουν μέσα μόνος σου για κάμποση ώρα και περίμενες πότε θα ερχόταν το πλήρωμα του χρόνου να επιστρέψει  ο δάσκαλος από τη βόλτα του στο καφενείο για να τις «αρπάξεις».