ΤΟ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ

Το σπίτι που περιγράφεται πάρα-κάτω είναι το σπίτι δίπλα στης Σταματάρας το μύλο:

Το σπίτι
Το σπίτι ήταν δίπατο κτισμένο με πέτρες και μεγάλα αγκωνάρια, αρκετά μεγάλο και ευρύχωρο για τα δεδομένα της εποχής. Στο ισόγειο, το κατώι. Εκεί υπήρχε το βαρέλι με το κρασί, το αμπάρι για το σιτάρι και το κριθάρι, η σεντούκα για το καλαμπόκι, τη

φάβα, τα διάφορα όσπρια (φάβα, φακές, κουκιά, γυφτοφάσουλα, ρεβίθια και φασόλια), ο ντάλαρος για το αλεύρι, η π’νιότα για τις ελιές, το πιθάρι για το λάδι, τα τουλούμια για το τυρί, τα πιθάρια για τον πασπαλά. Στην άλλη πλευρά οι ζωοτροφές, ο καρπός για τα ζώα  και ο μπλέχτης με το σανό.

Το κατώι επικοινωνούσε απευθείας με το πάνω σπίτι μέσω του καταρράχτη. Μια τετράγωνη τρύπα, που έκλεινε και άνοιγε με μια μικρή πόρτα και μια σκάλα ξύλινη στημένη μόνιμα για να ανεβοκατεβαίνει η οικογένεια. Χρήσιμος ο καταρράχτης για πολλούς λόγους αλλά κυρίως για τους βαρείς χειμώνες που δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το  χαγιάτι και τις σκάλες λόγω του πολύ χιονιού. Με αυτόν τον τρόπο είχαν πάντα πρόσβαση στις αποθήκες και στα ζώα τους. Ο πάνω όροφος ήταν ένα μεγάλο δωμάτιο χωρισμένο στα δυο με καλαμωτή. Στον ένα χώρο ήταν η κρεβατοκάμαρα, τα σεντούκια και ο γιούκος. Τα κρεβάτια είχαν σανίδες πάνω σε σιδερένια πόδια και στρώματα από βρωμαριά. Στο άλλο δωμάτιο το τζάκι, ο σοφράς, τα καρεκλάκια, η κοφινίδα για το ψωμί, ο αργαλειός. Τα μαγειρικά σκεύη ήταν κρεμασμένα στον τοίχο, στο παλιθούρ’ άλλα χρήσιμα πράγματα της κουζίνας αυτά που αγόραζαν συνήθως αλάτι, πιπέρι, ζάχαρη και διάφορα μπαχαρικά όπως κανέλα, γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο για τα γλυκά των Χριστουγέννων κ.λπ.
Έξω από το πάνω δωμάτιο ήταν το χαγιάτι όπου εκεί έβρισκες κρεμασμένο ό,τι μπορείς να φανταστείς: τσάι, ρίγανη, θρούμπι, θυμάρι, σπόρους για τα περιβολικά της άλλης χρονιάς, ρόδια, κρεμμύδια, σκόρδα, κυδώνια, μελιτζάνες σε πλεξάνες (αρμάθες), λουκάνικα το χειμώνα, σουτζούκια από μούστο κ.λπ.
Στην γωνιά υπήρχε ο περιστερώνας. Τα πιτσούνια ήταν ξεχωριστή λιχουδιά. Τα έκαναν  βραστά πάντα με κάτι άλλο, συνήθως μακαρόνια. Στη μέση του χαγιατιού ήταν η πέτρινη σκάλα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΑΚΗΣ
"Ο ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ"