ΘΕΡΙΣΤΗΣ

                                                                       

 

Σαββάτου κίνα, Σαββάτου μη πουσώνεις 

Μετά του Αγίου Κωνσταντίνου ξεκινάει η συγκομιδή των σπαρτών. Δυο μήνες με την πιο σκληρή δουλειά του χρόνου, που θα τελειώσει μόλις μπουν στο πλέχτη(πλέχτ) ο σανός(ζωοτροφή), και στα αμπάρια τα δημητριακά για την οικογένεια.

   

Πρώτα θερίσματα οι ζωοτροφές. Ο σανός. Πρώιμα πριν ψωμώσουν ,για να τα τρώνε τα ζώα. Η τροφή για τα ζώα που θα μπει στον πλέχτη για τον χειμώνα που  λόγω καιρού δεν θα μπορούν να βοσκήσουν.  Πρώτο θέρισμα ο βίκος. Με τα χέρια ή το δρεπάνι παλαιότερα, με την κόσα αργότερα. Τον έκοβαν τον έκαναν αγκαλιές τον γύριζαν κι από τις δυο μεριές για να στεγνώσει καλά ,

τον έδεναν με σπάρτο και τον κουβάλαγαν στο πλέχτη. Άφηναν μικρή ποσότητα για να γίνει, τον θέριζαν αργότερα έπαιρναν τον καρπό και τον κράταγαν για σπόρο. Το ίδιο γινόταν και για το κριθάρι και το βρωμάρι.

Αμέσως μετά,  τέλη  Μαΐου αρχίζει η πρώτη συγκομιδή των σπαρτών που προορίζονται για την διατροφή της οικογένειας. Η φάβα. Την εποχή του θερισμού των καρπών (οσπρίων) τις αποκαλούσαν "καρποθέρια". Την  έβγαζαν με τα χέρια, την έκαναν αγκαλιές, φόρτωναν τα υποζύγια, και τα πήγαιναν στα αλώνια. Το αλώνισμα της φάβας την έκανε μόνη της η κάθε οικογένεια μιας και η ποσότητα ήταν μόνο για τις ανάγκες της. Αν και εφόσον η ποσότητα που έβγαινε ήταν περισσότερη την πούλαγαν ή την άλλαζαν με κάποιο άλλο τρόφιμο που δεν είχαν όπως πχ το ρύζι.  Την έβαζαν στ' αμπάρι και όποτε χρειαζόταν την πέρναγαν στο χειρόμυλο. Συνηθισμένη διαδικασία  να μαγειρεύουν μεγάλη ποσότητα να την βάζουν στον τάλαρο και να παίρνουν όποτε ήθελαν μιας  και είναι ένα φαγητό το οποίο διατηρείται μαγειρεμένο αρκετά. Τον Μάη μάζευαν επίσης  τις φακές και την ρόβη.

Πρώτη δουλειά στις αρχές Ιουνίου ή Θεριστή ,το θέρισμα της βρίζας , για να χρησιμοποιηθεί για το δέσιμο των δεματιών. Έκοβαν την βρίζα της οποίας η καλαμιά είναι μακριά και ανθεκτική, την μούσκευαν ,την πατούσαν για να μαλακώσει, την έστριβαν και ήταν έτοιμη για δέσιμο. Τον σπόρο της βρίζας τον κράταγαν για να τον χρησιμοποιήσουν την επόμενη χρονιά. Όσοι δεν είχαν βρίζα χρησιμοποιούσαν σπάρτα τα οποία είναι πιο δύσκολα στο δέσιμο. Μετά άρχιζε η σημαντικότερη δουλειά του χρόνου. Το θέρισμα του σιταριού. Το ψωμί του σπιτιού για όλη το χρόνο.

Κοπιαστική δουλειά ,η οποία γινόταν όλη την ημέρα  και κάποιες φορές και νύχτα αν είχε φεγγάρι. Για να κοιμηθούν έφτιαχναν στην άκρη το απάγκιο όπως το έλεγαν, και λαγοκοιμόντουσαν ίσα για να ξεκουραστούν. Έτρωγαν το γάλα από την γίδα που είχαν δέσει στο χωράφι, ελιές, ψωμί ,  και κάποιες λίγες φορές η γυναίκα πήγαινε σπίτι και έφτιαχνε φαΐ , μαζί με κάποιες άλλες δουλειές που είχαν μείνει πίσω. Το ψωμί το μετέφεραν με το ψωμοσάκλο, το φαί με το παγκράκ'. Νερό στο χωράφι μετέφεραν με  τον ματαρά και την βτσέλα.

Το χωράφι το θέριζαν τμηματικά όλοι μαζί στη σειρά. Το κάθε κομμάτι το έλεγαν έργος και για αυτό τους θεριστάδες αργάτες. Μεγάλο φόβο οι θεριστάδες είχαν για τα φίδια που μπορεί να κρύβονταν στο σπαρτό μιας και είναι η εποχή τους. Συνήθως θέριζαν οι γυναίκες ενώ οι άνδρες αναλάμβαναν το δέσιμο των δεματιών και το κουβαλημά τους στα αλώνια. Για να προφυλαχτούν  από τον ήλιο οι γυναίκες φόραγαν μαντήλια. Για τις παλαμονίδες (αγριόχορτα με φαρμακερά αγκάθια) και τα τριβόλια (αγκαθωτοί σπόροι αγριόχορτου, φορούν κάλτσες στα πόδια και στα χέρια. Αλλα ενοχλητικά αγριόχορτα, είναι οι μητρούσες, οι γκουρλομάτες, οι γαλανές, οι παπαδίτσες, η κολιτσίδα, και άλλα αγκαθωτά.

Μικρή μονάδα μέτρησης  του θεριστή η «χεριά» δηλαδή  όσα  στάχια χώραγαν μέσα σε μια χούφτα. Έξι χεριές ένα λιμάρη. Τρία  λιμάρια ένα  από την μία πλευρά ,ένα από την άλλη κι ένα όπως να είναι, αλλά με τον καρπό πάντα προς τα έξω, έκαναν ένα δεμάτι. Τα δεμάτια τα φόρτωναν ανά δυο στα μικρά ζώα και ανά τέσσερα τα στα μεγάλα, και τα πήγαινα στα αλώνια και έκαναν θημωνιές. Ο κάθε ένας είχε τον χώρο του στα αλώνια, «τα αλώνια μας» όπως τα έλεγαν, τα οποία βέβαια δεν  έγιναν  ποτέ ιδιοκτησία  κανενός ανήκαν πάντα στη κοινότητα.

 

Τ' Αγιάνν'τ' Αλιοτροπιού

Τις 24 Ιουνίου είναι το Γενέθλιο του Ιωάννου του Προδρόμου. Τις 21 Ιουνίου είναι η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου. Από εκεί κι ύστερα αρχίζει το λιοτρόπι και οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν σιγά σιγά.